Waarom dit onderzoek?

Chronische pijn is onder de westerse volwassen bevolking een regelmatig gerapporteerde aandoening. Het invaliderende karakter van deze stoornis zorgt indirect voor veel kosten in de gezondheidszorg. Vitamine D-deficiëntie wordt geassocieerd met een toegenomen kans op chronische pijn. In eerdere onderzoeken is aangetoond dat er verband bestaat tussen vitamine D-deficiëntie en chronische pijn, slaapproblemen, kwaliteit van leven, alsmede anatomische en immunologische invloeden. Alhoewel deze resultaten controversieel blijven, lijkt vitamine D-suppletie een geschikte aanvulling op de behandeling van chronische pijn bij mensen met vitamine D-deficiëntie.

Onderzoeksvraag

Wat is het effect van vitamine D-suppletie op chronische pijn, slaapproblemen en kwaliteit van leven bij patiënten met chronische pijn en een lage serumconcentratie vitamine D.

Hoe werd dit onderzocht?

Een prospectief onderzoek is uitgevoerd onder veteranen in een poliklinische pijnkliniek in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Hierbij werd chronische pijn gedefinieerd als pijn die aanwezig was zes maanden na het oplopen van het letsel en niet reagerend op de standaardbehandeling. Bij patiënten met chronische pijn op twee of meer plaatsen van hun lichaam en onvoldoende reactie op standaardbehandelingen, werd de vitamine D-serumconcentratie bepaald. Hieruit werd een groep van 28 veteranen met chronische pijn en een lage serumconcentratie vitamine D geselecteerd. Deze zijn onderverdeeld in twee groepen: insufficiënte personen (serum 25(OH)D-concentratie 20-29 ng/ml) gesuppleerd met 1200 IE D3 dagelijks en deficiënte personen (<20 ng/ml) wekelijks gesuppleerd met 50.000 IE vitamine D2 – beide gedurende drie maanden. Bij beide groepen werd de vitamine D-serumconcentratie en pijnscore (volgens de pain domain score VR-36) bepaald één week voor, twee weken na en drie maanden na de vitamine D-suppletie. Het aantal gebieden op het lichaam met chronische pijn, de slaapproblemen (volgens de PSQI-methode) en de hoeveelheid pijnmedicatie zijn voorafgaand en na afloop van de suppletie gemonitord. 

Belangrijkste resultaten

Bij patiënten met chronische pijn en lage vitamine D-serumspiegels (gedefinieerd als <30 ng/ml) werd na drie maanden suppleren een verbetering van de vitamine D-serumconcentratie van bijna 40% waargenomen. Er werd een significante daling van pijn gerapporteerd alsmede verbetering van slaapproblemen en kwaliteit van leven. Er zijn geen bijwerkingen gemeld gedurende de studie. De bevindingen waren onafhankelijk van leeftijd, geslacht, etnische afkomst, BMI, seizoenen, insufficiënte of deficiënte subgroep en of deelnemers wel of geen aanvullende behandeling ontvingen tijdens de suppletieperiode. 

Consequenties voor de praktijk

Het is bekend dat oudere mensen die weinig buiten komen, mensen met een gepigmenteerde huid, mensen die de zon vermijden vanwege culturele en/of sociale redenen en mensen die boven de 35ste breedte graad wonen tijdens de winter vaker vitamine D-deficiënt zijn. In de onderzochte populatie is het echter niet duidelijk of er sprake is van chronische pijn als gevolg van vitamine D-deficiëntie, of vitamine D-deficiëntie als gevolg van chronische pijn. Nader prospectief langetermijnonderzoek met een controlegroep zal nodig zijn om hard bewijs te vinden. Ondanks dit gegeven suggereert dit onderzoek dat er met vitamine D-suppletie op diverse terreinen winst behaald kan worden. Daarnaast is vitamine D veilig en gemakkelijk in gebruik, voldoende verkrijgbaar en goedkoop. 

Bron 

Clin J Pain 2013;29:341-347.