Waarom dit onderzoek? 

Op basis van eerder onderzoek en het farmacologische profiel van mirtazapine, zou het antidepressivum van toegevoegde waarde kunnen zijn bij de behandeling van fibromyalgiepatiënten. De belangrijkste symptomen zijn pijn, depressie en slaapstoornissen. Net als het in Nederland voor deze indicatie off-label gebruikte duloxetine en pregabaline, zou mirtazapine deze symptomen verminderen. Additioneel zou mogelijk door sedatie / samenhangend met de sterk antihistaminerge werking / verbetering optreden van slaapstoornissen. Dit onderzoek werd opgesteld om de effectiviteits- en veiligheidsgegevens van mirtazapine te onderzoeken bij patiënten met fibromyalgie. Aan de hand van deze gegevens zal de groepsgrootte bepaald worden voor een groter fase 2-onderzoek. 

Onderzoeksvraag

Wat is de effectiviteit en veiligheid van mirtazepine bij de behandeling van patiënten met fibromyalgie?

Hoe werd dit onderzocht? 

In deze prospectieve, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie werden veertig volwassen fibromyalgiepatiënten gedurende dertien weken gevolgd. Zij werden verdeeld over drie behandelgroepen: mirtazapine 30 mg/dag, mirtazapine 15 mg/dag en placebo. De primaire eindpunten waren veranderingen in pijnperceptie (Pain Visual Analog Scale) en het percentage patiënten met relevante pijnvermindering (‰¥30% reductie op de PVAS-score). Verder werden verschillende vragenlijsten gebruikt om de secundaire eindpunten op bijwerkingen, slapeloosheid, depressie en de ervaringen van de patiënt te bepalen. 

Belangrijkste resultaten

Tussen de verschillende behandelgroepen bleek geen significant verschil op de primaire eindpunten. Binnen de behandelgroepen was dit wel het geval en werd een significante verbetering op de pijnperceptie aangetoond, waarbij dit effect het grootst was bij de mirtazapine 30 mg-groep en het minst bij de placebogroep. Wat

betreft de secundaire eindpunten werden over het algemeen in de groepen wel significante verbeteringen gemeten, maar tussen de groepen niet. Alleen wat betreft slapeloosheid werd een significant verschil gevonden in het voordeel van de mirtazapine 30 mg-groep ten opzichte van placebo.  

Consequenties voor de praktijk

De resultaten suggereren dat mirtazapine dosisafhankelijk pijn reduceert bij fibromyalgiepatiënten. Daarnaast werd ook een verbetering op de slaapkwaliteit gezien. Deze resultaten zijn veelbelovend voor de toekomst, maar de volgende stap is om het onderzoek uit te voeren bij een grotere patiëntenpopulatie, zodat mogelijk een significant resultaat verkregen kan worden. Totdat meer onderzoek is gedaan naar de effecten van mirtazapine in grotere populaties, zullen fybromyalgiepatiënten in de praktijk waarschijnlijk nog niet te maken krijgen met deze nieuwe behandeling. 

Literatuur

Suwimon Y, Suthisisang C, Suttiruksa S, Prateepananich P, Limampai P, Russel IJ. Efficacy and Safety of Mirtazapine in Fibromyalgia Syndrome Patients: A Randomized Placebo-Controlled Pilot Study. Ann Pharmacother 2013; 47:921-932.