Is er een potentiële overbehandeling van diabetes mellitus bij oudere patiënten?

Esmée de Vries en Dennis Verhulst, apothekers in opleiding tot specialist 

Waarom dit onderzoek?

Een verlaging van de HbA_1c-streefwaarde tot lager dan 7% vereist een intensivering van de medicamenteuze behandeling en daarmee samenhangend, is er een verhoogde kans op hypoglykemieën. Onduidelijk is of de gezondheidswinst van een strengere bloedglucosecontrolewaarde opweegt tegen het risico op de schadelijke gevolgen van deze hypoglykemieën, zoals onder andere een verhoogde mortaliteit en lagere levenskwaliteit. Indien dit inderdaad het geval is, dan zou er sprake kunnen zijn van overbehandeling.  

Onderzoeksvraag 

Wat is de glycemische controle bij ouderen met diabetes in relatie met hun gezondheidsstatus/morbiditeit en wat is de prevalentie van mogelijke overbehandeling?

Hoe werd dit onderzocht? 

Door middel van een retrospectieve cross-sectionele analyse van tienjarige data (2001-2010) van National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) zijn 1288 diabetes patiënten >65 jaar geselecteerd. HbA_1c-waarden en gebruik van antidiabetica zijn geëvalueerd. Er is onderscheid gemaakt tussen relatief gezonde, complex/matig gezonde en zeer complex/zeer matig gezonde patiënten, op basis van de aanwezigheid van twee of meer comorbiditeiten en twee of meer beperkingen in het uitvoeren van dagelijkse activiteit. 

Belangrijkste conclusies

Een aanzienlijk gedeelte van de onderzoekspopulatie blijkt de gestreefde HbA_1c-waarde te halen. (Zie tabel 1.) Er is hierbij geen significant verschil in glucosecontrole tussen de verschillende onderzoeksgroepen met verschillende morbiditeit. Tevens is er geen significant verschil in behandeling met risicovolle medicatie (sulfonylureumderivaten of insuline) tussen deze groepen. Uit de resultaten blijkt dat een groot gedeelte van de onderzoeksgroepen met de HbA_1c <7% wordt behandeld met risicovolle medicatie, ondanks hun slechte gezondheid en leeftijd. 

Consequenties voor de praktijk

Uit het onderzoek blijkt dat een groot aantal patiënten, met een slechte gezondheid en een HbA_1c <7%, wordt behandeld met risicovolle medicatie. Dit wijkt af van de vigerende NHG-richtlijn voor de behandeling van diabetes mellitus, waarbij de HbA_1c-grenswaarden voor oudere patiënten hoger liggen. Het is aan te bevelen dat zorgverleners een gedegen overweging maken over de voordelen dan wel schadelijke gevolgen bij het streven naar een strikte bloedglucosecontrolewaarde en de medicamentele keuze bij oudere diabetes patiënten.

Bron

Kasia et al. Potential overtreatment of diabetes mellitus in older adults with tight glycemic control, JAMA Intern Med. Published online januari 12, 2015.