Cohortstudie naar de veiligheid van het HPV-vaccin tijdens de zwangerschap

Liesenke Huisman en Lisette van der Heyden, apothekers in opleiding tot specialist

juli - augustus 2017

Waarom dit onderzoek
Het quadrivalente vaccin tegen humaan papillomavirus (HPV-vaccin) wordt aanbevolen voor alle meisjes en vrouwen in de leeftijd tussen 9 en 26 jaar. Sommige vrouwen kunnen, voordat ze weten dat ze zwanger zijn, blootgesteld worden aan het vaccin. Over de veiligheid van het HPV-vaccin, toegediend tijdens de zwangerschap, zijn echter maar weinig gegevens bekend.

Onderzoeksvraag
Is er een associatie tussen het geven van het quadrivalente HPV-vaccin tijdens de zwangerschap en het risico op een ernstige aangeboren afwijking, miskraam, doodgeboorte, vroeggeboorte, laag geboortegewicht of een groeiachterstand tijdens de zwangerschap?

Hoe werd dit onderzocht?
Een cohortstudie is uitgevoerd in Denemarken, waarbij alle geregistreerde zwangerschappen met een einddatum tussen 2006 en 2013 zijn gekoppeld aan zwangerschapsuitkomsten. Aan het vaccin blootgestelde vrouwen zijn vergeleken met gematcht niet-blootgestelde vrouwen in een verhouding 1:4. Twee cohorten zijn onderscheiden. In het eerste cohort zijn alleen de zwangerschappen geïncludeerd die hebben geleid tot een levendgeborene. Dit cohort is gebruikt voor analyse van de uitkomsten aangeboren afwijkingen, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en groeiachterstand tijdens zwangerschap. In het tweede cohort zijn alle zwangerschappen geïncludeerd. Dit cohort is gebruikt voor analyse van de uitkomsten miskraam en doodgeboorte. Tijdens de studieperiode is Gardasil® het enig gebruikte HPV-vaccin.

Belangrijkste resultaten
Na matching is er geen significant verhoogd risico gevonden op aangeboren afwijkingen, miskraam, vroeggeboorte, groeiachterstand tijdens zwangerschap, laag geboortegewicht of doodgeboorte na blootstelling aan het quadrivalente HPV-vaccin. (Zie tabel)

Belangrijkste conclusies
Blootstelling aan het quadrivalente HPV-vaccin is niet geassocieerd met een significant groter risico op nadelige gevolgen tijdens of na de zwangerschap. Over doodgeboorte kan geen klinisch relevante conclusie worden getrokken, omdat hiervan een zeer klein aantal gevallen is gemeld in beide groepen.

Consequenties voor de praktijk
In Nederland zijn twee HPV-vaccins geregistreerd, Cervarix® en Gardasil®. Cervarix® is gericht op HPV-typen 16 en 18, terwijl Gardasil® aanvullend gericht is op typen 6 en 11. Daarnaast verschillen de vaccins in gebruikte adjuvantia. Alleen Cervarix® is in Nederland opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Een beperking van het besproken onderzoek is dat het gebruik van Cervarix® een exclusiecriterium was. De resultaten van dit onderzoek moeten om deze reden met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd.

Literatuur
Scheller NM, Pasternak B, Mølgaard-Nielsen D, Svanström H, Hviid A. Quadrivalent HPV Vaccination and the Risk of Adverse Pregnancy Outcomes. N Engl J Med 2017;376:1223-1233.