Allopurinol wél bij jichtpatiënten met chronische nierschade

Dorothé Ottink-Bakkum en Gerlise van Ommeren, apothekers in opleiding tot specialist
maart 2019

Waarom dit onderzoek?
Artsen zijn vaak terughoudend bij het voorschrijven van allopurinol bij een patiënt met jicht van wie de nierfunctie achteruit gaat, ondanks het feit dat er geen bewijs is voor nefrotoxiciteit. De terughoudendheid komt voort uit bezorgdheid voor het ontstaan van hypersensitiviteitsreacties op allopurinol. Ook hier is geen bewijs voor. Door de voorzichtigheid van artsen bij het voorschrijven van allopurinol bij patiënten met chronische nierschade, wordt jicht vaak onderbehandeld.

Onderzoeksvraag
Leidt bij nieuwe jichtpatiënten allopurinolgebruik tot ontwikkeling van chronische nierschade?

Hoe werd dit onderzocht? 
Met een database, representatief voor het Verenigd Koninkrijk, werd een tijd-gestratificeerde propensity-score gematchte cohortstudie uitgevoerd. Een aantal van 4760 nieuw gediagnosticeerde jichtpatiënten, startend met ≥300 mg allopurinol per dag, zijn met evenveel niet-gebruikers gematcht.

Belangrijkste resultaten
In een follow-up periode van gemiddeld vijf en vier jaar ontwikkelden respectievelijk 579 startende allopurinolgebruikers versus 623 niet-gebruikers chronische nierschade. De propensity-score gematchte hazard ratio (HR) bedroeg 0,87 (95% betrouwbaarheidsinterval 0,77-0,97). De startende allopurinolgebruikers hadden een lagere cumulatieve incidentie van chronische nierschade gedurende de gehele follow-up periode vergeleken met niet-gebruikers.

Consequenties voor de praktijk
Deze cohortstudie toont aan dat de nierfunctie niet verslechtert door het gebruik van minimaal 300 mg allopurinol per dag, en zelfs minder chronische nierschade geeft dan bij niet-gebruikers. Daarom wordt bij afname van de nierfunctie bij jicht onderzoek aanbevolen naar andere oorzaken, waaronder comorbiditeiten zoals diabetes en hypertensie, gebruik van NSAID’s of overig medicijngebruik zoals diuretica. Meer onderzoek is nodig om de veelbelovende nier-protectieve werking van allopurinol te bevestigen.

Literatuur
Vargas-Santos AB, Peloquin CE, Zhang Y, Neogi T. Association of Chronic Kidney Disease With Allopurinol Use in Gout Treatment. JAMA Intern Med 2018;178(11):1526-1533.