Functionele boter: voeding of medicijn?

Functionele voedingsmiddelen, ook wel novel foods genoemd, zijn voedingsmiddelen die door toevoegingen een extra gezondheidsbevorderende werking hebben.

Aan de boters Benecol^® (Raisio) en Becel Pro-Activ^® (Unilever) zijn zo plantenstanolen toegevoegd die een cholesterolverlagende werking hebben.

Een stanol is een chemische omzetting van een sterol waarbij de dubbele binding in het steroïdeskelet verdwijnt. Het resultaat is een stanol-ester die oplost in de vetfractie van de margarine. In de dunne darm worden het vet en de stanol weer gesplitst, net op tijd om het stanol er zijn cholesterolverlagende werking te laten doen. Zonder stanolen wordt ongeveer de helft van het cholesterol opgenomen, met de stanolen is dit nog maar 20%. De stanolen remmen daarmee niet alleen de opname van cholesterol uit voedsel, maar ook de recycling daarvan.

De functionele boters zijn bedoeld voor mensen met een verhoogd cholesterol. Bij een verhoogd cholesterol is de eerste stap altijd een dieet, waarbij zo weinig mogelijk verzadigde vetzuren worden gegeten, een zogenaamd vetvrij dieet. De gewone margarine kan dan worden vervangen door Benecol^® of Becel Pro-Activ^®. Wie twee tot drie maal daags een boterham met een dergelijke margarine besmeert, kan volgens de reclames zijn cholesterolgehalte met 7 tot 10% verlagen.

Wanneer een dieet onvoldoende cholesterolverlagend werkt, komen de statines in beeld. Statines geven ongeveer 25% verlaging van het cholesterol. Bij combinatie van statines met een dieet komt daar nog eens 5-10% bij. En met de speciale margarine zou het cholesterol nog verder kunnen dalen.

Een pakje Benecol^® (250 g) kost in Nederland f 7,95. Beduidend meer dus dan de normale margarines. Men verwacht dan ook dat vooral mensen uit de hogere inkomensgroepen de boter gaan kopen. Vooral wanneer bij hen een keer het cholesterolgehalte gemeten is. De meting heeft ze dan cholesterolbewust gemaakt.

Becel Pro-Activ^® en Benecol^® zijn novel foods. De vraag is of novel foods medicijnen of voedingsmiddelen zijn. Het antwoord is: geen van beide. Ze zwerven ergens tussen medicijn en voedingsmiddel in. Het zijn geen medicijnen, dus hoeven ze niet aan de strenge Europese eisen voor medicijnen te voldoen. Ze moeten echter in de EU wel de novel food-procedure doorlopen. In deze procedure wordt nagegaan of het middel effect heeft en of het veilig is. Echter naar veiligheid op de lange termijn wordt niet gekeken. Becel Pro-Activ^® doorloopt op dit moment de novel food-procedure. Het is inmiddels al wel goedgekeurd door de Voorlopige Commissie Veiligheid Nieuwe Geneesmiddelen. Benecol^® hoeft de procedure niet te doorlopen omdat het in Finland al op de markt was voordat deze richtlijnen bestonden. En producten die al op de markt waren, zijn vrijgesteld voor de toelatingsprocedure.

Geen medicijn en geen voedingsmiddel of een beetje van beide. Maar door wie gaat het dan verkocht worden? Ligt het in de supermarkt of hoort het in de apotheek thuis? De functionele margarines komen naast de andere pakjes boter in de koeling van de supermarkt te liggen. Maar wat als er in de toekomst misschien ook statines in de boters verwerkt gaan worden?

Bronnen: 1) Nieuws over nieuwe generatie margarine. Nieuwsbrief van Becel, nr 2, juni 99.
2) Margarine als medicijn. NRC Handelsblad 49, 19 juni 99. blz. 49.

Als je begrijp wat ik bedoel

Van de heer Blom van de OPG-groep ontvingen alle OPG-leden een brief. Deze wilde het bericht in het Financieel Dagblad met de boodschap 'OPG tracht een groot gedeelte van de 1.500 Nederlandse apotheken over te nemen' nuanceren.

Toch wel vervelend als een journalist begrijpt wat je bedoelt.
 

Ferring kan niet rekenen

Bijkans overspoeld werden we in de maand augustus met reclamemateriaal van de firma Ferring. Bedoeling van dit alles was de op handen zijnde bijbetaling op de Minrin^® neusspray aan te kondigen en enigszins te verzachten. Volgens de firma zou de patiënt per 1 september als gevolg van clustering met het Spaanse parallelproduct f 7,00 moeten gaan bijbetalen voor een verpakking Nederlandse Minrin^® neusspray. Op 1 september rolden echter uit de printer kwitanties met een bijbetaling van 4 gulden en 1 cent per flacon. Hoe dat kan? Gewoon een domme rekenfout van Ferring. In de taxe (of is het Z-Index?) van september is het verschil tussen de inkoopprijs en de GVS-limiet inderdaad bijna f 7,00. Ferring heeft er echter geen rekening mee gehouden dat de apotheek niet de inkoopprijs, maar de vergoedingsprijs uit de taxe declareert. Deze vergoedingsprijs is al een tijdje, als gevolg van de maatregelen van minister Borst, lager dan de inkoopprijs. Gevolg: de apotheek sponsort bijna de helft van de bijbetaling die ontstaan is omdat een fabrikant weigert zijn prijzen te verlagen. Als dat niet patiëntvriendelijk is!
 

Health

Onlangs viel bij ons het eerste nummer van Health, het nieuwe vakmagazine voor de farmaceutische branche, op de deurmat. Health zegt een onafhankelijk tijdschrift voor de farmaceutische branche te zijn. Volgens de uitgever is er 'behoefte aan een onafhankelijk, open en eerlijk, breed verspreid en gedragen tijdschrift. Een tijdschrift dat een beetje rebels is maar ook informatief, dat discussies uitlokt maar ook diensten verleent aan de lezer, dat het hart raakt maar de grenzen van de branche niet uit de weg gaat, kortom een vakblad dat goed voor u is'.

Wat ons een beetje verbaast, is de gratis verspreiding van het duur ogende tijdschriftje. Ervan uitgaande dat er ook bij de uitgever brood op de plank dient te komen, gaan er achter het blad één of meerdere sponsoren schuil. Komen deze sponsoren de onafhankelijkheid, openheid en eerlijkheid ten goede? De redactie van het blad zou hierover open en eerlijk moeten zijn, zodat wij zelf kunnen beslissen of het blad inderdaad goed voor ons is.