Het thema mantel van dit hoofdredactioneel is mij niet ingegeven door de goedheilig man of door het lezen van de zoveelste Harry Potter, maar heeft te maken met mijn persoonlijke rol als mantelzorger die ik onlangs / uiteraard helaas / op mij moest nemen.
Mantelzorger en professionele zorgverlener, het is een ietwat ongelukkige combinatie, heb ik gemerkt. Handelingen en uitspraken van huisarts, specialist, verpleegkundige en collega (ziekenhuis)apotheker worden uitermate kritisch beoordeeld. Alles wordt opgezocht en dubbel gecheckt. En ik neem het mezelf eigenlijk nog kwalijk ook; ik ben mantelzorger en geen medebehandelaar. Ik moet vertrouwen hebben, toch?
Helaas! Ik zie / hoewel natuurlijk subjectief / zoveel dingen die beter kunnen. Waarom ontbreekt het opvragen van het medicatiedossier door het ziekenhuis bij de eerste lijn? Waarom weet de afdeling niet wat de specialist heeft voorgeschreven? Waarom wordt bij het toedienen van nieuwe geneesmiddelen op de afdeling geen informatie en niet eens een bijsluiter gegeven? En? waarom ga je het belang van dit soort zaken pas inzien als je er zelf mee geconfronteerd wordt?
Mantelzorger en professionele zorgverlener. Misschien een ongelukkige combinatie, maar ook een inspirerende. Alleen door fouten en risico€™s te zien, kunnen we proberen ze te verbeteren of beheersbaar te maken. Confronterend, maar de gezondheidszorg is té belangrijk om mankementen in de kwaliteit met de mantel der liefde te bedekken.

Jos Lüers, hoofdredacteur

Acueel

Milde bijwerkingen H1N1-vaccin

Het Nederlands Bijwerkingen Centrum, Lareb, heeft het druk, héél druk. Sinds de start van de vaccinatiecampagne tegen het Nieuwe Influenza A (H1N1) virus tot het meetmoment op 2 december heeft de onafhankelijke stichting in totaal 4271 meldingen van mogelijke bijwerkingen van het vaccin ontvangen. De vaccins die in Nederland gebruikt worden zijn Pandemrix® en Focetria®. Het merendeel van de klachten zijn mild en hebben betrekking op een reactie op de injectieplaats (pijn, roodheid, lichte spierpijn). Andere bijwerkingen waarvan bekend is dat ze frequent voorkomen bij griepvaccinaties zijn hoofdpijn, vermoeidheid, griepachtige verschijnselen, spierpijn, koorts en gezwollen klieren in de hals, oksels of liesstreek. Tot op heden heeft het Lareb negen meldingen ontvangen van overlijden binnen twee dagen na toediening van Focetria®. Bij al deze patiënten was er sprake van onderliggend lijden of risicofactoren die de doodsoorzaak mogelijk verklaren. Er werd driemaal melding gemaakt van een anafylactische reactie binnen één dag na toediening van het vaccin en negen maal was er sprake van convulsies binnen vier dagen na toediening. Pandemrix® wordt gebruikt voor het vaccineren van kinderen uit de leeftijdsgroep zes maanden tot en met vier jaar. Driemaal werd er melding gemaakt van overlijden van een kind in de dagen na vaccinatie. Voor een direct verband tussen de vaccinatie en het overlijden zijn tot nu toe geen redenen gevonden. Verder werd het optreden van een anafylactische reactie eenmaal gemeld en in 23 gevallen was er sprake van convulsies.
Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat de aard van de gemelde bijwerkingen afwijkt van wat uit studies voor de registratie van de vaccins naar voren zijn gekomen.

En dan nog even dit

Beschikbaarheid isotopen

Het is alweer een tijdje stil rond de kernreactor in Petten. Betekent dit dat het probleem met de beschikbaarheid van zogenaamde technetium-koeien voorbij is of is de aandacht gewoon wat verslapt. Dat laatste lijkt het geval. In de wereld zijn vier reactoren verantwoordelijk voor de productie van 96 procent van de molybdeen. Al deze reactoren hebben bijna hun langste tijd gehad, waardoor ze steeds afwisselend, of erger nog, tegelijkertijd in gepland of niet-gepland onderhoud zijn. De Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten zal rond 2016 aan zijn eind zijn. Een onzekere situatie voor nucleair geneeskundig Neder-land en de rest van de wereld. Het vervangen van de reactoren is een langdurige, kostbare zaak en een politiek gevoelige kwestie. Daarom heeft het ministerie van VROM opdracht gegeven onderzoek te doen naar de toekomstige behoefte aan isotopen. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de verwachting is dat de vraag naar technetium verder zal stijgen zoals dit ook de afgelopen jaren is gebeurd. Deze stijging zal door de toenemende welvaart in de rest van de wereld vooral buiten Europa en de Verenigde Staten zijn. Tegelijkertijd zal de huidige snelle ontwikkeling van PET (positron emissie tomografie) doorzetten zodat een relatieve daling in het gebruik van reactorisotopen zal ontstaan. Echter SPECT (single photon emission computed tomography) en planaire nucleaire technologie zijn veel goedkoper waardoor deze beeldvormende technologieën blijven bestaan en in absolute zin evenveel gebruikt worden. We kunnen er dus niet omheen.
Bron: Celik F. Het medisch gebruik van radio-isotopen tot 2025. Een toekomstverkenning.
Tijdschr v Nucleaire Geneeskunde 2009;31(3):329-339.

Onafhankelijk artsenbezoek bij huisartsen

Academic detailing is een onafhankelijke vorm van artsenbezoek en wordt al met succes toegepast in onder andere de Verenigde Staten, Australië en België. Het doel van academic detailing is artsen te helpen een rationele keuze te maken uit de farmacotherapeutische mogelijkheden die er zijn voor de behandeling van aandoeningen. In de komende maanden wordt een pilot uitgevoerd in Groningen om na te gaan of academic detailing ook aanslaat bij Nederlandse huisartsen. De pilot wordt uitgevoerd door Compendium Medicum in opdracht van de Proeftuin Farmacie Groningen. Circa zeventig huisartsen worden persoonlijk bezocht en geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen op het gebied van osteoporose. Daarbij komen verschillende aspecten van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandelingen aan bod: onder andere richtlijnen, werkingsmechanismen, studies en kosten. De informatie is gebaseerd op de osteoporoserichtlijn van de Proeftuin Farmacie Groningen en is onafhankelijk van de farmaceutische industrie samengesteld. Met behulp van de pilot wordt nagegaan in hoeverre huisartsen bereid zijn een onafhankelijke artsenbezoeker te ontvangen en hoe ze het bezoek waarderen. Tevens zal worden nagegaan of meer volgens de osteoporoserichtlijn wordt voorgeschreven. Bij positieve resultaten zal Compendium Medicum academic detailing in het hele land introduceren.
Bron: http://proeftuinfarmaciegroningen.tmade.nl