Reeds jarenlang is er kritiek op de DSM, dat tot doel heeft wereldwijd uniformiteit in diagnostiek en behandeling van alle psychiatrische ziektebeelden te brengen. Zo heeft ruim de helft van de commissieleden die de DSM samenstelt, innige banden met de farmaceutische industrie, waardoor het de vraag is of diagnoses als depressie en ADHD niet te ruim zijn gedefinieerd en daardoor te frequent worden gesteld. Criteria voor psychiatrische ziektebeelden worden veelal niet meetbaar en niet wetenschappelijk vastgesteld, maar zijn het resultaat van het bereiken van consensus door een groep €˜deskundigen€™, met alle gevaren van dien.

Er zijn verschillende redenen waarom het handboek toch wereldwijd op grote schaal wordt gebruikt: de wenselijkheid van houvast voor behandelaren, de verplichting opgelegd aan farmaceutische industrieën om werkzaamheid van middelen te bewijzen voor een bepaalde DSM-diagnose en de vergoeding van zorgverzekeraars die afhangt in welk hokje een patiënt geplaatst kan worden. 

Was er al veel kritiek op de DSM-IV-TR die een groot deel van de samenleving psychisch ziek verklaart en aan de pillen helpt, de DSM-5 doet daar nog een schepje bovenop: een rouwperiode langer dan twee weken vanwege het verlies van een geliefde is een depressie, vergeetachtige bejaarden krijgen het label Minor Cognitive Disorder, een vrouw die vóór haar menstruatie over de rooie gaat heeft een Premenstrual Dysphoric Disorder, driftige kinderen vallen onder de Disruptive Mood Regulation Disorder en met twaalf heftige vreetbuien in drie maanden schrans je jezelf een Binge Eating Disorder. Overvolle agenda€™s voor de psychiaters de komende jaren en reken maar dat de farmaceutische industrie voor al deze nieuwe en ernstige aandoeningen een mooie en dure pil weet te ontwikkelen.

Weg met die DSM dan maar? Dat is wellicht ook een beetje kort door de bocht. Enige uniformiteit in het stellen van een psychiatrische diagnose wil je uiteraard als patiënt wel hebben. En als je kritiek levert op het handboek moet je natuurlijk ook wel een idee hebben hoe het beter kan. En daar lijken criticasters niet echt over nagedacht te hebben. Blijft over om naast het handboek ook vooral gebruikt te blijven maken van het gezonde verstand. Maar laat de farmaceutische industrie dáár nu net geen pil voor hebben.

Jos Lüers, hoofdredacteur

ACTUEEL

Hoogtepunten PRAC-vergadering april

Van 8 tot en met 11 april werd een vergadering gehouden van het Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) van het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA). Hierbij waren voor het eerst een vertegenwoordiger van beroepsbeoefenaren uit de gezondheidszorg en een vertegenwoordiger van patiënten aanwezig. Zij zijn benoemd als commissielid, zodat de PRAC ervaringen uit de praktijk mee kan nemen in haar overwegingen. De commissie beoordeelt Periodic Safety Update Reports of PSUR€™s / tussentijdse rapportages van registratiehouders over de baten en risico€™s van geneesmiddelen. Zij gaat na of er nieuwe risico€™s aan het licht zijn gekomen sinds de registratie en/of de baten-risico-balans is gewijzigd. Op grond hiervan wordt besloten of verder onderzoek nodig is en of actie is vereist ter bescherming van de patiënt. 

Tijdens de vergadering is onder andere de tussentijdse rapportage van strontiumranelaat (Protelos®/Osseor®) besproken. Op grond van hiervan is het advies aan het Committee for Medicinal Products for Human use (CHMP) beperkingen op te leggen voor gebruik van dit geneesmiddel. Dit is de eerste keer dat een PSUR rapportage tot een dergelijke aanbeveling leidt. Verder werkt de commissie aan een herbeoordeling van ethinylestradiol/cyproteronacetaat (Diane 35® en generieken) en van hormonale anticonceptiva van de derde en vierde generatie. De resultaten en de aanbeveling voor ethinylestratiol/cyproteronacetaat worden waarschijnlijk in mei gepubliceerd, die voor hormonale anticonceptiva van de derde en vierde generatie in juli. 

Bron: 

Meeting highlights from the Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) 8-11 April 2013. www.ema.europa.eu, geraadpleegd 9 mei 2013.

EN DAN NOG IETS

Tegengaan verspilling geneesmiddelen

Deze maand (mei 2013) start het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport een campagne over verspilling in de zorg. In aansluiting hierop is op www.apotheek.nl informatie opgenomen over medicijnverspilling. Hier kunnen patiënten lezen wat de apotheek doet om dit te voorkomen, en wat ze hier zelf aan kunnen doen. Voor uitgebreidere informatie kan men doorklikken naar de website van de KNMP.

Bron: www.apotheek.nl, geraadpleegd 9 mei 2013