Cannabidiol mogelijk effectief en veilig als adjuvante therapie bij schizofrenie

Walid Khatibi, apotheker in opleiding tot specialist
april 2018

Waarom dit onderzoek?
In de literatuur wordt er gesuggereerd dat het toepassen van cannabidiol, toegevoegd aan een antipsychoticum, gunstige effecten zou hebben bij de behandeling van schizofrenie. Er is tot voor kort echter geen gerandomiseerd, dubbelblind, placebo-gecontroleerd onderzoek (RCT) gedaan naar het effect en veiligheid van het gebruik van cannabidiol bij schizofrenie.

Onderzoeksvraag 
Hoe veilig en effectief is het toepassen van cannabidiol als adjuvante therapie bij schizofrenie?

Hoe werd dit onderzocht?
Men heeft een zes weken durende multicentrum RCT uitgevoerd in vijftien ziekenhuizen in het Verenigd Koninkrijk, Roemenië en Polen. In totaal werden 88 patiënten geïncludeerd. Dit betrof patiënten die gedeeltelijk op antipsychotica reageerden. Ze werden gerandomiseerd over twee groepen. De ene groep (n=43) kreeg cannabidiol (1000 mg/dag) en de andere groep (n=45) kreeg placebo als adjuvante therapie. De belangrijkste eindpunten waar men naar gekeken heeft, zijn het effect van cannabidiol op de positieve en negatieve symptomen in totaal (PANSS-totaal), de positieve symptomen (PANNS-positieve sub-schaal) en de negatieve symptomen (PANSS-negatieve sub-schaal en schaal voor het bepalen van negatieve symptomen oftewel SANS). Bij het beoordelen van de uitkomsten heeft men een vergelijking gemaakt tussen de resultaten van de uitgangssituatie (voor de start van de behandeling) en de resultaten na de behandeling. Veiligheid en verdraagbaarheid van cannabidiol werd gemonitord door het beoordelen van de bijwerkingen, laboratoriumtesten en vitale functies. 

Belangrijkste resultaten 
Voor de cannabidiolgroep was er een significante afname van de positieve symptomen (PANNS-positieve sub-schaal) te zien ten opzichte van de placebogroep (zie tabel). Er was geen sprake van een significant verschil wat betreft PANNS-totaal en de negatieve symptomen (PANSS-negatieve sub-schaal en SANS). Cannabidiol werd goed verdragen en er was geen verschil in bijwerkingen tussen de intervisiegroep en de placebogroep.

Belangrijkste conclusies
Dit onderzoek suggereert dat het toepassen van cannabidiol als adjuvante therapie met name een gunstig effect heeft op de positieve symptomen van schizofrenie. Cannabidiol is goed te verdragen en heeft weinig bijwerkingen.

Consequenties voor de praktijk
Bij schizofrene patiënten, die niet optimaal behandeld kunnen worden met een antipsychoticum, zou men cannabidiol als adjuvante therapie kunnen overwegen. Men moet wel rekening houden met het feit dat het gevonden verschil in effectiviteit ten opzichte van placebo niet groot is. Verder moet opgemerkt worden dat de duur van de studie kort is. Voor zover bekend, is dit het eerste RCT dat hiernaar onderzoekt. Er is meer onderzoek nodig om hier meer zekerheid over te krijgen.

Literatuur 
McGuire P, Robson P, Cubala WJ, Vasile D, Morrison PD, Barron R, Taylor A, Wright S. Cannabidiol (CBD) as an Adjunctive Therapy in Schizophrenia: A Multicenter Randomized Controlled Trial. Am J Psychiatry 2017 Dec 15.