De kanttekeningen
Verknoopt in schimmeldraden
Zelf kunnen ze er ook geen wijs meer uit worden. Janssen-Cilag en Novartis vallen over elkaar heen in het publiceren van referenties die zouden moeten aangeven welke therapie bij nagelmycosen het beste scoort.
Ze vallen in hun eigen kuil door:
- het resultaat toe te schrijven aan meerdere publicaties, terwijl het maar uit één referentie blijkt;
- te refereren uit informatie die niet geldt voor de Nederlandse situatie;
- de verschillende therapieën en hun resultaten op één hoop te gooien;
- een verkeerde indruk van een bestaande situatie te schetsen.
Firma blijf bij u leest; investeer terwille van de goede naam in gedegen onderzoek en deugdelijke publicaties en niet in glossy folders en ander reclamemateriaal.
Ipratropium om ziekenhuisopname te voorkomen
Bij 434 kinderen (2-18 jaar) met acute exacerbaties van milde tot ernstige astma werd onderzocht of de toevoeging van ipratropium (500 mcg) de ziekenhuisopname kon beïnvloeden. De patiënten kwamen binnen op de spoedeisende hulpafdeling van het ziekenhuis en kregen zowel een bètamimeticum (salbutamol 2,5 mg (< 20 kg) of 5 mg (> 20 kg), drie doses in 60 minuten) als een corticosteroïd (2 mg/kg prednisolon).
Bij de derde gift van het bètamimeticum werd tevens ipratropium of placebo gegeven. De patiënten werden gestratificeerd naar de ernst van de astma. Het onderzoek werd gerandomiseerd en dubbelblind uitgevoerd.
Alleen bij de ernstige astmapatiënten (astma-score 12-15, piekflowsnelheid <50%) bleek het toevoegen van ipratropium een significant effect te hebben op het aantal ziekenhuisopnames: 37,5% patiënten uit de behandelde groep versus 52,6% uit de placebogroep werden opgenomen. Wanneer de resultaten voor de totale groep patiënten werden vergeleken, traden er geen significante verschillen op.
Literatuur: N Engl J Med 1998;339:1030-1035.
Atopisch eczeem en hardheid van water
Omgevingsfactoren spelen een belangrijke rol bij de etiologie van atopisch eczeem. In Nottingham, Groot-Brittannië, is onderzocht of er een relatie bestaat tussen de blootstelling aan zogenaamd hard water en het voorkomen van eczeem bij 4141 lagere- en 3499 middelbare-schoolkinderen. De hardheid van water werd in vier categorieën ingedeeld. Met behulp van vragenlijsten werd gedurende één jaar de prevalentie gemeten. Er bleek alleen voor lagere schoolkinderen een relatie te bestaan: 17,3% in de hoogste waterhardheid-categorie en 12% in de laagste.
Als deze relatie er daadwerkelijk is - meer studies zijn niet beschikbaar - hoe kan het dan worden verklaard? Calcium en magnesium zijn wellicht direct chemisch-irriterende stoffen of modificeren het effect van andere verbindingen. Huidirritatie en droogheid kan leiden tot barrièredefecten waardoor antigenen een kans krijgen. Echter er zijn nog veel meer factoren in het spel die niet als data beschikbaar waren, zoals zeep- en shampoogebruik en eetgewoonten. Een relatie met het chloorgehalte in het water werd niet gevonden.
In afwachting van meer ecologische studies moeten deze resultaten met een korreltje zout worden genomen.
Literatuur: Lancet 1998;352:527-531.
Vier behandelingen van status epilepticus vergeleken
In een vijf jaar durende, gerandomiseerde, dubbelblind uitgevoerde, multicenter trial werden vier therapeutische regimes voor de behandeling van status epilepticus met elkaar vergeleken. Er werden 518 patiënten geïncludeerd, waarvan 384 getypeerd werden als een manifeste, gegeneraliseerde, convulsieve aanval. De behandeling werd als succesvol bestempeld wanneer binnen 20 minuten alle motore en elektroëncefalografische aanvalsactiviteit verdween en niet binnen 40 minuten terug kwam.
Er werd vergeleken:
- diazepam (0,15 mg/kg), gevolgd door fenytoïne (18 mg/kg)
- lorazepam (0,1 mg/kg)
- fenobarbital (15 mg/kg)
- fenytoïne (18 mg/kg)
In de overall-analyse konden geen significante verschillen worden aangetoond. Lorazepam gaf de grootste effectiviteit en wel significant beter dan fenytoïne bij de manifeste vorm van de epilepsie. Er traden geen verschillen op in het optreden van een nieuwe aanval, de hoeveelheid bijwerkingen en de klinische beoordeling na 30 dagen.
Deze studie heeft met haar strenge inclusie-, behandel- en resultaat-criteria aangetoond dat, welke behandeling men ook kiest, slechts in tweederde van de behandelingen een succesvol resultaat wordt behaald.
Geconcludeerd werd dat, alhoewel lorazepam niet meer effectief is, het vanwege het gebruiksgemak de voorkeur verdient. In Nederland is lorazepam echter niet voor deze indicatie geregistreerd.
Literatuur: N Engl J Med 1998;339:792-798.
De kanttekeningen
Even naar lucht happen
Wij proberen in de farmaceutische gezondheidszorg kosten-effectief en efficiënt te werken. Arbeid en ruimte moeten goed benut worden. Een geneesmiddel moet goed hanteerbaar en toch zo klein mogelijk verpakt zijn. De verpakking moet op een slimme wijze in magazijnen, ladenkasten en op afdelingen staan. Een bestelling wordt zodanig verpakt dat één keer rijden voldoende is. Een infuuszak wordt precies goed gevuld; geen lucht daar waar het niet nodig is.
Tot onze stomme verbazing is er dan toch nog een firma Leo die zeer bewust lucht over de weg gaat vervoeren; maximaal onmogelijk verpakt, drie ballonnen in een veel te grote doos en voor iedere apotheker één doos! Het is maar net wat je te koop aan wilt bieden ....