De kanttekeningen
Overcompleet maatdopje
Met alle goede bedoelingen heeft Pfizer®, de
fabrikant van azitromycine, de suspensieverpakking van dit product uiterst
patiëntvriendelijk willen maken. Maar soms streven goede bedoelingen hun
doel voorbij. De verpakking bevat naast een zeer goed leesbare uitgebreide
bijsluiter, een maatlepel, een doseerspuitje èn een maatdopje. In eerste
instantie kijken we wat vreemd tegen dit maatdopje aan. Het geeft een wat
ongebruikelijk doseringsstreepje van 8 ml aan. Pas na bestudering van de
bijsluiter wordt duidelijk dat dit dopje niet bedoeld is als
doseermaatje, maar bestemd is om de suspensie te reconstitueren. 'Meestal
zal de apotheek de suspensie voor u bereid hebben', zo luidt de bijsluiter,
'maar is dat niet het geval dan kunt u hiervoor het maatdopje gebruiken'.
Omdat inderdaad van de apotheek verwacht mag worden dat deze de
suspensie voor patiënten bereidt, is dit maatdopje overcompleet en kan het
verwarring scheppen. Natuurlijk kan de apotheek het maatdopje voor de
reconstitutie gebruiken, maar wij zijn gewend hiervoor een maatcilinder
te pakken (die overigens ook nauwkeuriger en minder milieubelastend is)
en vergeten zo het maatdopje te verwijderen. Dus beste fabrikant, met
respect voor uw goede bedoelingen: van ons mag u het maatdopje achterwege
laten!
Internetgids
Wie regelmatig een poging doet medische of farmaceutische informatie op het Internet op te zoeken, weet dat dit vaak leidt tot het bekende 'speld in hooiberg'-gevoel. Zeer verheugd waren wij daarom toen de post ons onlangs het boekje Arts & Internet, gids voor de praktijk uitgebracht door Mediselect, bezorgde. Volgens het voorwoord reduceert het boekje het geweldige oerwoud van sites voor de arts tot een overzichtelijk groepje bomen. Behalve voor artsen zijn de beschreven sites voor het grootste gedeelte ook interessant voor apothekers. De Pharma Selecta site: http://www.pharmaselecta.nl">http://www.pharmaselecta.nl werd echter door de redactie van het boekje jammerlijk over het hoofd gezien. Gelukkig bestaat de achterste pagina van het boekje uit een pagina waarop tips voor een volgende uitgave kunnen worden ingevuld en opgestuurd. Deze kans hebben wij uiteraard niet laten lopen.
Chocolade op recept?
Onderzoekers van de Universiteit van Harvard hebben aangetoond dat gematigde snoepers een hogere levensverwachting hebben dan niet-snoepers.
Aan 7841 oudere mannen, die bij inclusie niet leden aan cardiovasculaire aandoeningen of kanker, werden in 1988 vragen gesteld naar hun snoepgedrag en andere leefgewoonten met betrekking tot gezondheid, zoals roken, alcoholgebruik en voeding. De mannen werden tot eind 1993 gevolgd met als primair eindpunt overlijden. In deze periode overleed 7,5% van de niet-snoepers, terwijl slechts 5,9% van de snoepers overleed. Dit verschil was significant (risicoreductie 0,83 95% B.I. 0,70-0,98). Wanneer verder gedifferentieerd werd naar de mate van snoepgebruik, bleek dat de subgroep die één tot drie keer per maand snoepte de grootste risicoreductie had ten opzichte van niet-snoepers. Bij de subgroep die drie of meer keer per week snoepte, week de overlevingskans niet meer significant af ten opzichte van de snoeponthouders.
Een verklaring voor dit gevonden resultaat wordt gezocht in de aanwezigheid van antioxidatief werkende polyfenolen in chocolade. 41 gram chocolade bevat dezelfde hoeveelheid fenolen als een glas rode wijn. Gematigde consumptie daarvan verlaagt zoals bekend ook het risico op CHZ.
Helaas werd in de studie geen onderscheid gemaakt tussen de consumptie van suikersnoep en chocolade. De onderzoekers vonden het jammer dat een grotere consumptie van snoep niet leidde tot een steeds lagere mortaliteit. Maar zoals met de meeste dingen in het leven geldt ook hier: alles met mate.
Literatuur: Min Lee I, Paffenberger RS. Life is sweet: candy consumption and longevity. Br Med J 1998;317:1683-1684.
Eradicatie van Helicobacter pylori bij non-ulcer dyspepsie
Dat het zinnig is om bij patiënten met ulcus duodenum of ulcus gastritis de H. pylori-bacterie te eradiceren, staat ondertussen duidelijk vast. De waarde van H. pylori-eradicatie bij patiënten met dyspepsieklachten zonder aantoonbare ulcera is echter nog onduidelijk.
In het New England Journal of Medicine zijn onlangs de resultaten gepubliceerd van twee studies van vergelijkbare opzet en grootte, die de kortdurende behandeling met alleen omeprazol (20 mg 2 dd gedurende 7-14 dagen) vergeleken met een standaard eradicatiebehandeling (OAC of OMA).
In het eerste onderzoek was een significant grotere hoeveelheid van de patiënten na een jaar verlost van dyspepsie klachten in de geëradiceerde groep, vergeleken met de omeprazolgroep (21 versus 7%). Het succespercentage van eradicatie was 88% in de met antibiotica behandelde groep. In de groep die geen antibiotica ontving verdween bij 5% van de patiënten de Helicobacter-bacterie.
In het tweede onderzoek kon geen significant verschil in klachtenvermindering worden aangetoond tussen de groepen die wel of niet met antibiotica werden behandeld. Na een jaar waren de succespercentages hier 27,4% en 20,7% voor de groep die respectievelijk wel en niet een eradicatiebehandeling kreeg. Bij de groep die antibiotica had gekregen, werd een succesvolle eradicatie aangetoond bij 79% van de patiënten. Overigens kon er ook geen verschil in klachtenvermindering worden aangetoond tussen de patiënten waarbij de eradicatie wel of niet succesvol was.
Aangezien er uit beide onderzoeken totaal verschillende conclusies te trekken zijn, mag het duidelijk zijn dat er meer onderzoek gedaan moet worden om de waarde van H. pylori-eradicatie bij non-ulcer dyspepsie in te kunnen schatten.
Literatuur: McColl K et al. Symptomatic Benefit from Eradicating Helicobacter pylori Infection in Patients with Nonulcer Dyspepsia. N Engl J Med 1998;339:1869-1874.
Blum AL et al. Lack of Effect of Treating Heliocobacter pylori Infection in Patients with Nonulcer Dyspepsia. N Engl J Med 1998;339:1875-1881.
Mastiekhars in vitro werkzaam tegen H. pylori
Mastiekhars is het harsachtige exsudaat van de stam en de grote bladeren van de pistacheboom (Pistacia lentiscus). Het wordt in de landen rond de Middellandse Zee veel als voedingsingrediënt gebruikt. De stof is effectief gebleken bij de behandeling van peptische ulcera. Het werkingsmechanisme is echter niet duidelijk.
Britse onderzoekers hebben aangetoond dat lage doseringen mastiekhars in vitro een duidelijke antibacteriële activiteit tegen zowel metronidazol-gevoelige als metronidazol-resistente stammen van H. pylori vertonen, hetgeen de werkzaamheid bij peptische ulcera zou kunnen verklaren. Vanwege de lage prijs en de uitgebreide beschikbaarheid van mastiekhars in de Derde Wereld, zou de stof een belangrijke rol kunnen gaan spelen in de behandeling van peptische ulcera in ontwikkelingslanden.
Literatuur: Huwez FU. Al-Habbal MJ, Mastic in treatment of benign gastric ulcers. Gastroenterol Japon 1986;21:273-274.
Al-Habbal et al. A double-blind controlled clinical trial of mastic and placebo in the treatment of duodenal ulcer. J Clin Exp Pharm Physiol 1984;11:541-544.
Farhad U et al. Mastic gum Kills Helicobacter pylori. N Engl J Med 1998;339:1946.