Medisch vandaag

Onlangs viel er in de apotheken een nieuw stuk informatie op de mat. 'Medisch vandaag, een onafhankelijke krant van de medische professie.' Bij zo'n subtitel moeten de voelharen van iedere apotheker toch overeind gaan. Tenslotte willen alle apothekers onafhankelijke bronnen, maar helaas blijken deze geclaimde onafhankelijke bronnen vaak toch niet zo onafhankelijk te zijn. Maar wie weet is het dit keer anders. Snel even bladeren naar de pagina met het colofon. Helaas staan er geen professies vermeld bij de redactieleden. Dan toch maar even bellen wat deze dan wel mogen zijn. Een van hen blijkt een arts-epidemioloog en een ander is werkzaam bij het RIVM. De rest blijft enigszins onduidelijk en wordt veelal benoemd als freelancer. De voelharen blijven overeind, zeker met die vele paginagrote advertenties. Toch nog maar eens goed nadenken of men zit te wachten op deze 'onafhankelijke' krant, waar men nog voor betalen moet ook. Wij niet echt.

Gelezen

De behandeling van hyperlipidemie

In een overzichtsartikel worden de huidige inzichten over de behandeling van patiënten met hyperlipidemie en/of hypercholesterolemie besproken. De therapie is afhankelijk van het type aandoening. Veelal wordt medicamenteuze therapie gecombineerd met dieetmaatregelen.

Hoewel het artikel is geschreven vanuit de situatie in de USA, is het aan te bevelen voor een ieder die zich snel een beeld wil vormen van de therapie bij patiënten met verhoogde lipiden.

Literatuur: N Eng J Med 1999;341:498-511.

Kuur afmaken?

Als er gekeken wordt naar de evidence base van het dogma van het afmaken van een kuur, dan rijzen er op dit moment twijfels. Is het afmaken van een antibioticumkuur wel nodig of werkt het juist averechts? In ieder geval is deze algemene stelregel zo ingebakken in de dagelijkse medische praktijk in de eerste lijn, dat weinigen er nog aan twijfelen. Er wordt uitgegaan van het principe dat een volledig afgemaakte kuur meer garanties biedt voor de effectiviteit van de behandeling vanwege de overkill die plaatsvindt. Ook denken we dat het de selectie van resistente micro-organismen voorkomt.

Er zijn echter ook argumenten die voor een hele korte kuur pleiten. Inmiddels zijn er meerdere infecties waarbij de effectiviteit van een behandeling van een of enkele dagen minstens even goed is als die van een langere behandeling. Ongecompliceerde urineweginfecties en gonorroe zijn hiervan sprekende voorbeelden.

Het behandelen gedurende een vaste periode van bijvoorbeeld zeven dagen verhoogt wellicht de kans op het selecteren van resistente stammen, terwijl het maximale therapeutische effect al na enkele dagen bereikt kan zijn.

Misschien blijkt het in de toekomst beter om de duur van een behandeling met antibiotica te laten afhangen van de duur van de symptomen van de infectie. Dit is overigens in de tweede lijn al vaak het geval. Vooral bij luchtweginfecties lijkt deze alternatieve benadering iets te kunnen opleveren. Er is dus een goede reden voor verder onderzoek.

Literatuur: Lancet 1999;354:943-945.

Tekenbeet

In Zweden zijn twee jonge mannen waarschijnlijk overleden aan de gevolgen van een besmetting met Reckettsia helvetica. Bij de twee mannen werd een ontsteking van het hart en de omliggende membranen aangetroffen. De micro-organismen bleken Reckettsia helvetica te zijn; deze soort was tot nu toe niet gerelateerd aan aandoeningen in mensen. R. helvetica komt in Zweden bij ongeveer 20% van de teken voor.

Bron: Lancet 354;9185:1169.

Stoppen met roken en afvallen tegelijk blijkt succesvol

Een poging tot stoppen met roken mislukt nogal eens door de gewichtstoename die als bijeffect optreedt. Dit zou vaker beschreven zijn bij vrouwen dan bij mannen. In een open gerandomiseerd onderzoek werden 287 vrouwen geïncludeerd, die na een eerder stoppoging weer waren gaan roken wegens gewichtstoename. De interventiegroep kreeg een standaardprogramma voor stoppen met roken met nicotinekauwgom en een gewichtscontroleprogramma gecombineerd met een zeer laag calorieëndieet. De controlegroep werd behandeld met hetzelfde programma maar kreeg geen dieet. Na 16 weken was de helft van de vrouwen uit de dieetgroep gestopt met roken versus 35% in de controlegroep. Bij de dieetgroep trad een gewichtsafname van 2,1 kg op, bij de controlegroep een toename van 1,6 kg. Na een jaar waren de succespercentages respectievelijk 28% en 16%. Het lijkt gerechtvaardigd te zeggen dat combinatie met een zeer laag calorieëndieet en stoppen met roken het succespercentage verhoogt.

Literatuur: Danielsson T et al. Br Med J 1999;319:490-493.

Metformine bij diabetes II

In een klein vergelijkend onderzoek met in totaal 43 slecht ingestelde diabetes-II-patiënten, waarvan de helft alleen insuline en placebo en de andere helft insuline en metformine (1000 tot 2500 mg per dag) kreeg, bleek na 24 weken dat de glucosyleerde hemoglobinespiegels bij de personen die metformine kregen lager was dan voor placebo (- 2,5% vs - 1,6%). De metforminegebruikers gingen niet minder insuline gebruiken, maar de placebogroep ging wel meer insuline gebruiken (gemiddeld 29%, 22,4 U per dag). Afname van het lichaamsgewicht bleek niet significant te verschillen tussen behandeling en placebo.

Bron: Annals of Internal Medicine 1999;131:182-188.