Depressie door isotretinoïne

De FDA heeft besloten in de patiëntenbijsluiter van isotretinoïne (Roaccutane) een waarschuwing te laten opnemen voor het optreden van depressie en zelfmoord. De reden is dat bij de FDA 37 meldingen over zelfmoord en 284 meldingen over depressie zijn binnengekomen, die mogelijk verband houden met isotretinoïne gebruik. De pathofysiologie is nog niet duidelijk. Wel is bekend dat er in de hersenen retinoïdreceptoren voorkomen. Ook van andere retinoïden (etrenitaat, tretinoïne en hoge doses vitamine A) zijn psychiatrische problemen beschreven.

Bron: Arzneimitteltelegramm 2001;32(1):16.

Hoewel 2%-4% van de vrouwen hinder heeft van het premenstrueel syndroom, is hier nog steeds geen afdoende behandeling voor gevonden. Geadviseerd wordt om te matigen met het gebruik van zout, koolhydraten, koffie, thee en alcohol, stress te mijden en regelmatig te sporten. Van medicamenteuze therapie is nog nooit een effect bewezen. In de literatuur worden pyridoxine, progesteron en teunisbloemolie genoemd als mogelijk werkzame middelen.

In een onlangs gepubliceerd Duits dubbelblind, gerandomiseerd onderzoek is behandeling met tabletten met gedroogd kuisboombesextract (Vitex agnus castus L) vergeleken met placebo bij 178 vrouwen, gedurende drie menstruele cycli. De actief behandelde groep meldde een significante verbetering van de symptomen van PMS ten opzichte van de groep die met placebo behandeld was. In de kuisboombesgroep beschouwde 54% zichzelf als een responder, hetgeen 50% vermindering van de symptomen inhield. In de placebogroep was het aantal responders 24%. Bijwerkingen werden nauwelijks gemeld en waren voor geen van de behandelde vrouwen reden om de therapie te staken.

Geconcludeerd werd dat het extract van de kuisboombes een effectief en goed verdragen behandeling is voor de behandeling van PMS. Het uit de Middeleeuwen stammende gebruik van de kuisboombes als middel tegen onkuisheid en overspel, kan als een bijkomend voordeel voor de partners gelden.

Bron: Standaarden voor Zelfzorg 1999, WINAp. Br Med J 2001;322:134-137.

Uit de resultaten van een recent gepubliceerde Deense case-control studie, werd duidelijk dat het gebruik van NSAID's door zwangere vrouwen de kans op het krijgen van een miskraam verhoogt. Bij ruim vierduizend vrouwen die een miskraam kregen, kwam het gebruik van NSAID's in de week voor de miskraam bijna zeven keer vaker voor dan bij de bijna dertigduizend vrouwen die een levend kind hadden gebaard en als controlegroep werden gebruikt.

Terughoudendheid met het voorschrijven en afleveren van NSAID's lijkt dus gedurende de gehele zwangerschap op zijn plaats.

Bron: Stichting Health Base, Commentaren Medicatiebewaking Pharmacom Medicom 2000. Nielsen GL et al., Br Med J 2001;322-270.

De gevaren van gamma-hydroxyboterzuur ('liquid ecstasy', 'date rape drug') als drug of abuse zijn genoegzaam bekend. Momenteel wordt als vervanger voor gamma-hydroxyboterzuur, 1,4-butaandiol, verkocht als 'onschadelijk voedingssupplement'. De toxiciteit van 1,4-butaandiol is nog niet goed beschreven. In een recent artikel in de New England Journal of Medicine worden een aantal ernstige intoxicaties met butaandiol beschreven. Redenen voor inname van de patiënten waren: depressie en slapeloosheid, bodybuilding en recreatief gebruik. Het klinische beeld was onder anderen misselijkheid, incontinentie, verminderd bewustzijn en ademhalingsdepressie. Twee patiënten zijn overleden. De doses van de overleden patiënten was respectievelijk 5 en 20 gram. Vergelijkbare problemen zijn te verwachten met het gamma-butyrolacton.

Bron: Zvosec DL et al. New Engl J Med 2001;344:87-94.

Op zaterdag 7 april organiseren Stichting Wemos en Farmacie Mondiaal gezamenlijk het mini-symposium 'Bereikbaarheid van geneesmiddelen in ontwikkelingslanden'. Het symposium wordt gehouden in het Stratenum van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. De opening is om 13 uur 30, met voorafgaand de mogelijkheid om te lunchen. Eerst wordt een algemeen overzicht gegeven van oorzaken en gevolgen van de beperkte bereikbaarheid van geneesmiddelen in ontwikkelingslanden. Daarna volgen vier discussieworkshops over oplossingen voor het geneesmiddelenvraagstuk, met de nadruk op de rol van Nederland en Europa: * WHO-geneesmiddelenbeleid: de beste remedie tegen kinderziekten?

* Logistiek en distributie van geneesmiddelen: is Nederlandse hulp nodig?

* Economische aspecten: de prijzen voor aids-medicatie naar beneden, kan dat?

* Technische aspecten: heeft de wetenschap binnenkort een oplossing voor malaria? De uitkomsten van de workshops worden in een plenaire sessie gepresenteerd. Om vijf uur is er ter afsluiting een borrel. Deelname aan het symposium kost vijftien gulden. Kosten voor de lunch zijn tevens vijftien gulden.

Voor meer informatie en/of aanmelding kunt u bellen of mailen met Frédérique Kram, Stichting Wemos, tel. 020-4688388, e-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Onder de aanhef 'The art of Asacol nodigt u uit voor...' stuurt Byk uitnodigingen rond voor apothekers en hun partners om The European Fine Art Foundation (TEFAF), een prestigieuze internationale kunst- en antiekbeurs in Maastricht, te bezoeken. Een presentatie of nascholing is niet aan de uitnodiging verbonden. Na hun kaartje in de hospitality lounge bij Byk te hebben afgehaald, mogen de genodigden de gehele dag op de beurs rondkijken. Iedere aanleiding of verband ontbreekt voor deze 'vrijkaartjes'. Ons inziens dient deze folder snel in 'het ronde archief' te verdwijnen. The art of... zoals het niet moet...
 

Smakeloze geneesmiddelreclame

Regelmatig trekken wij als Pharma Selecta ten strijde tegen onjuiste of om andere redenen af te keuren reclame voor geneesmiddellen. Deze week bracht de postbode ons weer een mooi staaltje van volstrekt smakeloos promotiemateriaal. Eén van de grootste producenten van inhalatiemedicatie meende met de slagzin 'After the war I knew what freedom was... I thought' de combinatie van een langwerkend sympaticomimeticum en een inhalatiecorticosteroïd aan de man te moeten brengen. Wij vonden deze vergelijking volstrekt misplaatst! Mensen die de oorlog hebben meegemaakt, zullen gevoelens van een totaal andere orde hebben die onvergelijkbaar zijn met de vrijheid die een patiënt voelt bij het inhaleren.

Overigens wordt door de fabrikanten het thema vrijheid de laatste tijd opvallend vaak geassocieerd met het gebruik van geneesmiddelen. Wellicht is het zinvol eens te onderzoeken welk percentage van de patiënten hun medicijngebruik daadwerkelijk als vrijheid ervaart. De conclusie kon voor de industrie wel eens schrikbarend zijn.

Wellicht is het zinvol wanneer de KOAG/KAG een pre-marketing surveillanceprogramma opzet, dat ervoor kan zorgen dat dit soort onsmakelijkheden niet over ons worden uitgestort zonder deugdelijk vooronderzoek naar de beleving door onze doelgroep.
 

Onbegrijpelijke geneesmiddelreclame

Naast smakeloze geneesmiddelreclame komen we af en toe ook promotiemateriaal tegen met boodschappen waar we niet direct en soms zelf helemaal niet de link kunnen leggen met het geneesmiddel. Een voorbeeld uit de laatste categorie was de folder voor een nieuwe maagzuurremmer die wij onlangs ontvingen. In het drukwerk, dat aandoet als een reisfolder,worden juichende termen gebezigd als 'It's just a perfect day' en 'Het grenzeloze gevoel van vrijheid'. Vervolgens gaat het grootste gedeelte van de tekst over een paradijselijk vulkaaneiland in de Indonesische archipel. Helemaal op de achterzijde van de folder volgt een kort stukje tekst over de vrijheid van keuze die zowel voor de medicus als voor de patiënt een belangrijke voorwaarde voor een goede kwaliteit van leven zou zijn. Wij willen de geneesmiddelfabrikant in kwestie erop wijzen dat ook zij een keuzevrijheid hebben, namelijk de vrijheid om voor een ander reclamebureau te kiezen.

Gezien de aard van het materiaal vrezen wij echter het ergste: het thema leent zich uitstekend voor een ellenlange serie vergelijkbare folders die waarschijnlijk de komende weken regelmatig op onze deurmat zullen ploffen.