De conclusie onder menig geneesmiddelprofiel dat in Pharma Selecta is verschenen, luidt dat er nog te weinig gegevens bekend zijn om het nieuwe middel een plaats te geven binnen de standaardtherapie. Logisch, want in verband met steeds langer wordende ontwikkelingstijden en steeds kortere patentperiodes, staat de geneesmiddelindustrie onder enorme tijdsdruk om nieuwe middelen op de markt te zetten. Gelukkig zitten de farmaceutische industrieën ook na het op de markt brengen van een nieuw middel niet stil en gaat het onderzoek gewoon door. Men wil immers graag aantonen dat het medicijn niet alleen beter is dan placebo, maar ook dat het superieur is ten opzichte van de concurrent. Hoewel het ons, als kritische apothekers, vaak moeilijk over de lippen komt, zijn de resultaten van sommige studies dermate opzienbarend dat zelfs wij er een pluim voor geven. In de PROVE-IT-studie wordt intensieve lipidenverlaging (80 mg atorvastatine) vergeleken met matige lipidenverlaging (standaardtherapie 40 mg pravastatine) bij meer dan vierduizend hoog-risico-patiënten met acuut coronair syndroom. Doel van de studie was om aan te tonen dat pravastatine niet inferieur is aan atorvastatine. Dit doel werd bij lange na niet gehaald. De studie werd voortijdig afgebroken omdat patiënten in de pravastatinegroep significant vaker en sneller stierven of een cardiovasculair event kregen. Harde evidence dus in het voordeel van de agressieve cholesterolverlaging door middel van een hoge dosering atorvastatine. Mooie studie, opzienbarend resultaat, vooral omdat de studie door BMS werd gesponsord!

Het doel van de VALUE-studie was om aan te tonen dat valsartan bij dezelfde bloeddrukdaling een reductie in cardiale morbiditeit en mortaliteit zou bewerkstelligen ten opzichte van amlodipine. Ook in deze studie werd het doel niet gehaald. De meest interessante observatie in deze studie was echter een significante vermindering van het ontstaan van diabetes type 2 in de valsartangroep. Bevestiging van deze gunstige eigenschap van valsartan en misschien van de hele groep angiotensine II-antagonisten, zou de beperkte plaats die deze middelen nu hebben bij de behandeling van hypertensie, behoorlijk kunnen verbeteren.

Laten we niet vergeten dat de farmaceutische industrie naast veel geld aan reclame ook veel geld aan grootschalig vergelijkend onderzoek uitgeeft. Mede dankzij dit soort mooie studies verbetert de prognose voor veel patiënten. En dat mag ook wel eens benadrukt worden.

Jos Lüers, hoofdredacteur

Bronnen:

- Cannon CP et al. Intensive versus Moderate Lipi Lowering with Statins after Acute Coronary Syndromes. N Engl J Med 2004;350:1495-1504.

- Julius S et al. Outcomes in hypertensive patiens at high cardiovascular risk treated with regimens based on valsartan or amlodipine: the VALUE randomised trial. Lancet 2004;363(9426):2022-2031