Ibuprofen en acetylsalicylzuur: interactie ja/nee

De afhandeling van de interactie tussen ibuprofen en acetylsalicylzuur staat uitgebreid beschreven in Commentaren Medicatiebewaking (CMPM).1 Vanwege een verminderd beschermend effect van acetylsalicylzuur moeten de nodige maatregelen genomen worden. Zo wordt bij de inname van beide middelen een tussenpoos van twee uur in acht genomen. Huisarts en Wetenschap zet deze kennis op de helling.2 In het juninummer werd in een samenvatting van een studie van Patel3 de suggestie gewekt dat de interactie klinisch niet relevant zou zijn. We lezen: 'De vermeende interactie tussen ibuprofen en acetylsalicylzuur, die voor nogal wat onrust zorgde bij ouderen met artrose en hart- en vaatziekten, blijkt in de praktijk geen probleem te zijn.' En verder luidt de conclusie: 'Het lijkt dus zeer onwaarschijnlijk dat er een klinisch belangrijke interactie bestaat. De pillen kunnen gewoon weer samen geslikt worden en misschien is dat zelfs beter.'

Voorschrijvers kunnen door zulke berichten in verwarring gebracht worden! Want, we krijgen toch een interactiemelding bij gebruik van acetylsalicylzuur en ibuprofen? In het stukje in Huisarts en Wetenschap lees je dat de combinatie juist voordelen heeft en daarmee wordt de interactiemelding dus overbodig. Er komen dus vragen van huisartsen aan apothekers: wat gaan we eigenlijk doen met de melding van interactie?

Welnu, dan blijkt de studie ook anders gelezen te kunnen worden. De vraag wordt voorgelegd aan Healthbase. En dan horen we een ander verhaal: 'De conclusies uit studie-Patel rechtvaardigen op geen enkele wijze de conclusie die in Huisarts en Wetenschap wordt getrokken. Vooralsnog lijkt er op grond van diverse studies geen twijfel te zijn over de (theoretische) interactie tussen acetylsalicylzuur en ibuprofen. De studie van Patel bekijkt inderdaad -achteraf- het verschil in myocardincidentie tussen aspirine en aspirine + ibuprofen-gebruikers. Maar het is de vraag of al deze ibuprofengebruikers ook artrosepatiënten zijn; met andere woorden of de ibuprofen wel continue en dagelijks gebruikt wordt. Andere studies bevestigen de klinische relevantie van de onderhavige interactie. Zij tonen aan dat aaneengesloten gebruik van NSAID de antiplateletwerking van aspirine remt. Kortom: Platel is de enige die momenteel afwijkende uitkomsten meet, met een aantal kanttekeningen. Een echt harde conclusie lijkt pas mogelijk na aanvullend onderzoek. Zolang dat nog niet is uitgevoerd adviseren wij de interactie af te handelen zoals aangeven in CMPM en dus gewoon te handhaven.'

Duidelijke taal! Apothekers worden goed begeleid door Healthbase in hun eigen medicatiebegeleiding.

Literatuur: 1.Commentaren Medicatiebewaking Pharmacom Medicom 2004.

2. Huisarts en Wetenschap 47 (2004) 261-261.

3. Patel TN, et al. Use of aspirin and ibuprofen compared with aspirin alone and the risk of myocardial infarction. Arch Intern med 2004;164:852-6.

Vioxx^® werd in 1999 met een nieuwe marketingstrategie geïntroduceerd: het was het eerste geneesmiddel dat tegelijkertijd in alle landen over de hele wereld werd gepromoot. MSD slaagde buitengewoon met deze marketingtechniek. Al vlot werd Vioxx wereldwijd massaal gebruikt, ondanks het aanvankelijk beperkte indicatiegebied.

De onrust was dan ook groot op

30 september: de kans op cardiovasculaire risico's blijkt na achttien maanden gebruik twee keer zo hoog te zijn dan bij placebo. Hoe kan een bijwerking van zo'n prettig middel toch zo uit de lucht komen vallen?

Daarmee hebben we onszelf een rad voor ogen gedraaid. COX-2-activiteit is bekend in maag, nieren, bloedplaatjes en ook op het hart- en vaatstelsel. Op basis van het farmacologisch profiel van COX-2-remmers is het vanaf de introductie op de markt zaak geweest om te letten op bijwerkingen op een van deze tracti. Er werd vooral gefocust op maag en nieren. De APPROVe-trial heeft nu laten zien dat er meer loos is op cardiovasculair gebied dan we wilden weten. Laten we hopen dat dit onderzoek wel gepubliceerd wordt...

En de moraal van het verhaal: wacht langetermijnresultaten af voordat je een conclusie trekt omtrent effectiviteit en veiligheid van een geneesmiddel.

Bron: Medscape Alert, http://www.medscape.com Sept. 30, 2004.

Op 30 september werd de zesde editie van het Groninger Formularium gepresenteerd. Dit handzame en nuttige boekwerk geldt als een van de standaardformularia in Nederland. Het wordt sinds jaren landelijk verkocht en in het geneeskunde- en farmacie-

onderwijs gebruikt als een standaardwerk. De uitreiking was ironisch genoeg op de avond dat Vioxx^® uit de handel werd genomen. Het werd een rode draad door de avond. Aanwezigen op de bijeenkomst kregen het boekwerkje als eerste uitgereikt en zijn daarmee nu in het bezit van een collectorsitem. In de beperkte oplage die donderdag aan de aanwezigen werd meegegeven stond rofecoxib op twee plaatsen vermeld! Voor de oplage die binnenkort op grote schaal verspreid gaat worden is nu al een herdruk noodzakelijk; een herdruk zònder Vioxx. Er is vlot besloten om een nieuwe druk voor te bereiden waarin deze COX-2-remmer niet meer voorkomt. Prima deze bliksemactie.

Maar misschien is een aansporing toch op zijn plaats om terughoudend te zijn met het opnemen van nieuwe middelen in een werk als het Groninger Formularium. Langetermijnstudies zijn van doorslaggevend belang bij de vorming van een oordeel over een middel. Met Vioxx hebben we nu weer een prachtig praktijkvoorbeeld in handen.

Het Groninger Formularium is te bestellen bij het departementsbureau van de KNMP-Groningen:

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.