Drukke tijden breken weer aan voor Maurice de Hond en de zijnen. De verkiezingen zullen spannender en de formatie moeizamer worden dan ooit. Demissionair minister Klink ziet, alhoewel hij bepaald niet populair is onder zorgverleners, een nieuwe termijn wel zitten. In één opzicht zou dat handig zijn, want een veel gebruikte leuze als €˜Klink-klare nonsens€™ maak je niet snel bij een andere bewindspersoon. En bij welke toekomstige minister is onze beroepsgroep wél gebaat, zeker nu de felste anti-marktwerkingsactiviste en onze top-favoriet voor deze post, Agnes Kant, besloten heeft de handdoek in de ring te gooien?
Onze toekomst blijft nog even mistig in de glazen bol van de voorspellers, maar dat waren we eigenlijk wel gewend. We moeten echter niet in de valkuil trappen om nu de benen te strekken en niets te doen, omdat €˜de politiek ons toch geen sturing geeft€™. Gebleken is dat niets stuurlozer is dan de politiek zelf. De beroepsgroepen doen er goed aan het roer weer in eigen hand te nemen en koers te bepalen, in plaats van te wachten op een onervaren stuurman die geen kaart kan lezen.
Het controversieel laten verklaren van een aantal hoofdpijndossiers geeft aan welke richting we niet in willen slaan. De beroepsgroep is nu aan zet om te laten zien waar we wél heen willen. Want stil blijven zitten is oncontroversieel ongewenst verklaard.
Jos Lüers, hoofdredacteur
Actueel
Transdermale buprenorfine
Sinds kort is er een nieuwe toedieningsvorm voor buprenorfine op de markt verschenen: buprenorfine transdermaal met de merknaam Butrans®. Deze pleister hoeft maar één keer per week geplakt te worden en is beschikbaar in de doseringen 5, 10 en 20 mcg/uur. Het is geregistreerd voor niet-maligne aandoeningen. Er is één head-to-head studie met een ander opiaat uitgevoerd. Uit deze non-inferiority studie, waar buprenorfine transdermaal wordt vergeleken met tweemaal daags tramadol mga oraal, blijkt dat buprenorfine transdermaal niet minder werkt dan oraal tramadol. Het bijwerkingenprofiel lijkt ook overeen te komen. Op het gebied van angst en depressie lijkt tramadol een iets gunstiger bijwerkingenprofiel te vertonen. Een voordeel van buprenorinepleister is dat het maar eenmaal per week aangebracht hoeft te worden. Een nadeel is de prijs. Deze loopt op van een AIP van 29,22 euro voor vier stuks van de 5 mcg-pleisters tot 116,87 euro voor vier stuks 20 mcg-pleisters.
Nasale pijnstilling
Tot op heden was er nauwelijks iets te vinden voor de behandeling van (oncologische) doorbraakpijn. In 2008 kwam de eerste oromucosale toedieningsvorm van fentanyl op de markt: de fentanyllolly. Door deze lolly gedurende vijftien minuten langs het wangslijmvlies te bewegen, zou een aanval van doorbraakpijn sneller gecoupeerd worden dan met de reeds bestaande opiaten. Pharma Selecta schreef hierover in maart 2008 dat deze toedieningsvorm zich nog moest bewijzen gezien de magere onderzoeksgegevens. Uit de praktijk blijkt dat deze lolly weinig soelaas biedt bij gebruikers met een slechte handcoördinatie of bij patiënten die afhankelijk zijn van mantelzorg.
Sinds kort is fentanyl ook beschikbaar als neusspray. Met deze toedieningsvorm claimt de fabrikant Nycomed een gemakkelijk toe te dienen, snel- en kortwerkend opiaat voor de behandeling van oncologische doorbraakpijn ontwikkeld te hebben. Het product is verkrijgbaar in verschillende sterktes oplopend van 50 mcg tot 200 mcg per dosis. Uit de enige beschikbare head-to-head studie blijkt dat de neusspray sneller werkt dan fentanyl oromucosaal. Daarbij is het gemakkelijker te gebruiken dan de lolly. Waarom de prijs zo hoog moet zijn, is de grote vraag. Het is in ieder geval goedkoper dan de oromucosale toedieningsvorm. Zie voor actuele prijzen de taxe.
Bron: Mercadante et al. Curr Med Res Opin 2009;25(11):2805-2815.
En dan nog even dit
Suikerzoet
Naar verwachting komt deze maand de DDP-IV-remmer saxagliptine in Nederland op de markt onder de merknaam Onglyza®. Het is de derde in de soort dat de afbraak van incretines door DPP-IV remt. Uiteindelijk stijgt hierdoor de insulineafgifte en wordt de afgifte van glucagon geremd. Het saxagliptine komt beschikbaar in een dosering van een eenmaal daags 5 mg. De prijs zal ongeveer 1,47 euro per tablet zijn. Een vluchtig blik op de bekende studies laat zien dat het niet beter of slechter werkt dan de reeds bekende DPP-IV-remmers als sitagliptine en vildagliptine. Deze groep middelen is echter nog niet zo lang op de markt en moet haar kwaliteit nog bewijzen op de harde eindpunten; daarom is het nog steeds geen eerste keus bij de behandeling van diabetes.
Terughoudendheid met antibiotica blijft gewenst
In een recente uitgave van Huisarts en Wetenschap staat een artikel over een onderzoek naar het gebruik van amoxi-cilline bij otitis media acuta bij kinderen jonger dan twee jaar. De conclusie luidt dat kinderen die met amoxicilline waren behandeld vaker een recidief kregen dan kinderen in de placebogroep. De eindpunten van deze studie waren het aantal recidieven, verwijzingen naar de tweede lijn en het aantal KNO-operaties. Het blijkt dat het aantal recidieven na behandeling met amoxicilline hoger ligt dan in de placebogroep (63 versus 43%). Het aantal KNO-operaties daarentegen is bij de placebogroep hoger dan bij de amoxicillinegroep (30 versus 21%). Uit dit onderzoek blijkt maar weer dat het voorschrijven van amoxicilline bij otitis media acuta bij kinderen jonger dan twee jaar nog steeds een zorgvuldige overweging waard is.
Bron: Huisarts en Wetenschap 2010, nr. 2:101-104.