Dit alles is voor u gratis, maar uiteraard niet kosteloos. Pharma Selecta is er trots op te kunnen bestaan zonder overheidssubsidies, zonder abonnementsgeld en zonder sponsoring door een farmaceutische industrie. Volgens ons de enige manier om onafhankelijk en laagdrempelig onze doelstelling te bereiken. Onze benodigde middelen halen wij uit advertentieverkoop, maar vooral uit de vrijwillige bijdragen in de verzendkosten en uit gulle giften als reactie op onze €˜bedelbrieven€™ van lezers die Pharma Selecta al jarenlang weten te waarderen.
Namens het bestuur van de Stichting Pharma Selecta wil ik u hartelijk bedanken dat u, ondanks de moeilijke tijden voor apothekers, ook in het afgelopen jaar weer gul heeft gedoneerd en zodoende uw bijdrage heeft geleverd aan het voortbestaan van dit blad. Wij beloven dat we er iets voor terug doen. Niet alleen op schrift, maar ook live bij u in de buurt. Later dit jaar hoort u daarover meer.
Ondertussen blijven wij met veel plezier Pharma Selecta bulletin en PS-on Disk op de KNMP Kennisbank maken, zodat u onder anderen die anderhalf miljoen mensen goed kunt blijven informeren die zelf niet in staat zijn hun eigen bijsluiters te lezen.

Jos Lüers, hoofdredacteur

Actueel

Dutasteride verlaagt risico op prostaatkanker
De 5-alfa-reductaseremmer dutasteride kan worden ingezet bij de behandeling van matig tot ernstige symptomen van benigne prostaathyperplasie (BPH). BPH is een langzaam progressieve aandoening, voorkomend bij mannen boven de vijftig jaar, waarbij histologische afwijkingen van de prostaat gevonden zijn. De hyperplasie van het prostaatepitheel is mede afhankelijk van de omzetting van testosteron in dihydrotestosteron in de prostaat onder invloed van 5-alfa-reductase. Als gevolg van remming van dit enzym door dutasteride neemt het volume van de prostaat af.
Onlangs heeft The New England Journal of Medicine een onderzoek gepubliceerd waarin het effect van dutasteride op het voorkómen van prostaatkanker is onderzocht. Geïncludeerd werden 6729 mannen in de leeftijd van 50 tot 75 jaar met een verhoogd risico op prostaatkanker - prostaatspecifiek antigeen (PSA) concentratie van 2,5 - 10,0 ng/ml. Deze mannen kregen per dag 0,5 mg dutasteride of placebo gedurende een periode van vier jaar. Prostaatkanker werd na deze onderzoeksperiode aangetoond bij 659 van de 3305 mannen in de dutasteridegroep en bij 858 van de 3424 in de placebogroep. Oftewel, een afname van het relatieve risico van 22,8% in de dutasteridegroep ten opzichte van de placebogroep werd aangetoond (95% BI 15,2 - 29,8). Hieruit kan worden opgemaakt dat behandeling met dutasteride gedurende vier jaar mogelijk het risico op prostaatkanker verlaagt. Overigens moet dit resultaat nog in ander onderzoek worden bevestigd.
Bron: N Eng J Med 2010;362:1192-1202.

Wist u dat?
Veel mensen blijken niet te weten dat ze in de PS-on Disk-databank op de Kennisbank ook kunnen zoeken op bij voorbeeld een bepaalde auteur, een tijdschrift of een verschijningsjaar. Dit werkt als volgt. In het menu Zoeken kunt u op twee manieren in de databank zoeken. Klik rechtsboven in het tabblad op Ga naar selecteer documenten over om te zoeken op trefwoord, of Ga naar zoeken om te zoeken in de volledige tekst, op auteur, tijdschrift, verschijningsjaar of trefwoord. Voor meer informatie over de verschillende zoekstrategieën: klik op Zoektips of kijk in de gebruikershandleiding van de Kennisbank.

De kanttekeningen

Opgepast voor geneesmiddelen uit India

Het begint op te vallen dat er in India wordt gerommeld met de kwaliteitseisen van geneesmiddelen. Opnieuw zijn er afwijkingen geconstateerd bij een Indiase fabriek. Naar aanleiding hiervan is, op advies van het Europese geneesmiddelenagentschap (EMA), door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen fabrikant Glochem uit de registratiedossiers verwijderd. Dit heeft geleid tot een grote terugroepactie van partijen geneesmiddelen uit Nederlandse groothandels en apotheken die clopidogrel van deze fabrikant bevatten. In augustus 2009 werd dit bedrijf al op de vingers getikt omdat uit een inspectie bleek dat de productie van amlodipine en cetirizine niet voldeed aan de kwaliteitseisen voor Good Manufacturing Practice (GMP). Deze fabriek van Glochem, gesitueerd op een andere locatie in India, werd toen al uit de registratiedossiers verwijderd. Deze grondstofproducent is echter niet de enige in India die de regels aan zijn laars lapt. In januari 2010 heeft het college fabrikant Bajaj Healthcare PVT uit de registratiedossiers verwijderd. Ook hier werd, naar aanleiding van een inspectie, vastgesteld dat niet aan de kwaliteitseisen voor GMP werd voldaan. Deze keer betrof het de productie van de grondstof carbamazepine. In juli 2009 werd de registratie van fabrikant MJ Biopharm uit India doorgehaald. Ook dit resulteerde in een zogenaamde 'oranje hand envelop' die apothekers en groothandels sommeerde om door de fabrikant geproduceerde batches ciprofloxacine, zopiclon, sotalol, pentoxyfilline en ibuprofen terug te roepen.
Sinds het intreden van het preferentiebeleid verschijnen er op de Nederlandse markt steeds meer geneesmiddelen uit landen waar deze goedkoper geproduceerd kunnen worden. Voor de registratieautoriteiten is het des te belangrijker om de fabrikanten van deze producten nauwlettend in de gaten te blijven houden.

En dan nog even dit

Effectiviteit griepvaccins bij ouderen dubieus

Zoals eerder al vermeld in het Geneesmiddelenbulletin, is er in toenemende mate twijfel over de betrouwbaarheid van onderzoeken naar de effectiviteit van griepvaccins. Onderzoeken van slechte methodologische kwaliteit laten vaak vertekende resultaten zien en er bestaan discrepanties tussen de informatie beschreven in de resultaten en conclusies. Vooral in onderzoek van hoge kwaliteit wordt een lage effectiviteit van preventieve vaccinatie aangetoond. Ook blijken de conclusies van niet door de overheid gefinancierde - en dus meestal door de industrie gesponsorde - onderzoeken vaak veel te positief.
Deze twijfels worden bevestigd in een onlangs verschenen Cochrane Review naar de effectiviteit van griepvaccins bij ouderen. Alle gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, cohort en case-controle studies naar de effectiviteit van het vaccin ten opzichte van placebo of geen behandeling, werden geanalyseerd. Uitkomstmaten waren het vóórkomen van griep, griepachtige verschijnselen, ziekenhuisopname, het optreden van complicaties en mortaliteit. Ook onderzoeken waarin alleen de veiligheid van het vaccin werd onderzocht werden meegenomen. In totaal konden 75 onderzoeken worden geselecteerd die aan de inclusiecriteria voldeden. Slechts één van deze onderzoeken was een gerandomiseerd gecontroleerde studie waarin de effectiviteit en veiligheid van het vaccin werd bestudeerd. In dit onderzoek leek enig effect van vaccinatie te kunnen worden aangetoond, maar het onderzoek had te weinig power om het optreden van complicaties te kunnen detecteren. Omdat niet gerandomiseerd gecontroleerde onderzoeken vaak van mindere kwaliteit zijn en de resultaten een vertekend beeld kunnen geven, kan de juistheid van de resultaten niet worden bepaald. Met andere woorden, het beschikbare bewijs voor de werkzaamheid van griepvaccins bij ouderen is uiterst mager. Het is wachten op beter onderzoek.
Bronnen:
Geneesmiddelenbulletin 2009;43:53-54.
Cochrane Database Syst Rev. 2010;2:CD004876.