Geen plaats voor tamsulosine bij kleine urinestenen

Stéphanie de Rooij en Hidde Siderius, apothekers in opleiding tot specialist
december 2018

Waarom dit onderzoek? 
De medicamenteuze behandeling van urinesteenlijden bestaat vaak uit het toedienen van alfablokkers, zoals tamsulosine. De prevalentie van urinesteenlijden is de laatste vijftien jaar bijna verdubbeld. Uit systematische reviews en meta-analyses blijkt dat tamsulosine effectief is bij het bevorderen van de steenlozing bij grotere urinestenen (≥9 mm). Maar het is onzeker of tamsulosine ook effectief is bij kleinere urinestenen. Wellicht verdwijnen kleinere stenen ook zonder interventie.

Onderzoeksvraag 
Bevordert tamsulosine, binnen 28 dagen, de passage van urinestenen kleiner dan 9 mm bij patiënten die zijn binnengekomen op de spoedeisende hulp?

Hoe werd dit onderzocht? 
In een multicenter, dubbelblind, placebo-gecontroleerd onderzoek werden 512 patiënten met een urinesteen gerandomiseerd. Het betrof patiënten met een door een CT-scan bevestigde urinesteen in de ureter die kleiner was dan 9 mm. Binnen het onderzoek is één-op-één gerandomiseerd tussen tamsulosine in een dagelijkse dosering van 0,4 mg en een behandeling met placebo. De primaire uitkomstmaat was de passage van de urinesteen binnen 28 dagen. De analyse van de resultaten was volgens intention-to-treat.[1]

Belangrijkste resultaten 
Het percentage patiënten dat binnen 28 dagen rapporteerde dat de urinesteen gepasseerd was, is 50% in de tamsulosinegroep en 47% in de placebogroep. Dit is een niet-significant verschil (RR 1,05; 95,8% BI 0,87-1,27; p=0,60). Er zijn geen significante verschillen gevonden met betrekking tot secondaire uitkomsten, waaronder de duur van de passage en de duur van het gebruik van analgetica. 
Dit onderzoek onderscheidt zich door het grote aantal geïncludeerde patiënten van verschillende rassen en etniciteit, die zich voor het eerst meldde met nierstenen. Er is sprake van een hoge response voor de primaire uitkomst met een goede therapietrouw. Verschillende secundaire uitkomsten zijn onderzocht en iedereen is gerandomiseerd, ongeacht de plaats waar de urinesteen zich in de ureter bevond. Het onderzoek heeft ook enkele tekortkomingen. Zo is het lastig te vertalen naar andere centra, is er mogelijk sprake van selectiebias en betrof het veelal urine-stenen kleiner dan 5 mm.

Belangrijkste conclusies 
Tamsulosine zorgt niet voor een bevordering van de passage van kleinere urinestenen ten opzichte van placebo.

Consequenties voor de praktijk 
In de NHG-standaard urinesteenlijden is er (momenteel) geen plaats voor het gebruik van tamsulosine. De huidige richtlijn wordt herzien op basis van een meta-analyse van Hollingsworth et al. (2016), die concludeert dat alfablokkers effectief zijn bij vooral grotere urinestenen.[2] De resultaten van dit onderzoek bevestigen de conclusie van Hollingsworth dat er geen plaats is voor tamsulosine bij de behandeling van kleinere urinestenen.

Literatuur
1. Meltzer AC, Burrows PK, Wolfson AB et al. Effect of Tamsulosin on Passage of Symptomatic Ureteral Stones: A Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med 2018;178(8):1051-1057.
2. Hollingsworth JM et al. Alpha blockers for treatment of ureteric stones: systematic review and meta-analysis. Br Med J 2016;355:i6112.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2018