Roken en de geur van moedermelk

Kinderen van moeders die roken hebben een verhoogde kans om zelf te gaan roken. De vroege kennismaking met rookgeuren en -smaken uit moedermelk is hiermee in verband gebracht. De invloed van het roken van sigaretten op de geur en smaak van moedermelk is bij vijf lacterende, rokende vrouwen getest. Er werden melkmonsters afgenomen na een rookvrije periode van tenminste 12 uur. Vervolgens werden één of twee sigaretten gerookt waarna gedurende een periode van vier uur opnieuw een aantal melkmonsters werd afgenomen. Het verschil in rookgeur van de verschillende monsters werd getest door een 'reukpanel'. Tevens werd het nicotinegehalte in de melk bepaald. De geur van de melk bleek duidelijk in verband te staan met het nicotinegehalte. Of deze geur van de melk werkelijk een relatie heeft met het latere rookgedrag van het kind is hiermee niet bewezen. Het feit dat de moedermelk naar sigaretten gaat smaken, lijkt toch juist reden te meer om niet te gaan roken.

Literatuur: N Eng J Med 1998;339:1559-1560.

Per 1 februari heeft er een actualisatie van de vergoedingslimieten voor geneesmiddelen plaatsgevonden in het kader van het geneesmiddelenvergoedingensysteem (GVS). Zoals bekend zijn de vergoedingslimieten het maximale bedrag dat de zorgverzekeraar mag vergoeden ten laste van de sociale ziektekostenverzekering. Ligt de prijs van een geneesmiddel boven dit bedrag dan betekent dit dat de patiënt moet bijbetalen.

Het is alweer een tijd geleden dat de vergoedingslimieten zijn vastgesteld, waardoor de minister het noodzakelijk achtte om deze limieten te actualiseren. Dit kwam niet uit de lucht vallen, fabrikanten wisten dit al in een vroeg stadium. Het enige dat de fabrikanten hoefden te doen, was het aanpassen van de prijzen tot de limiet. Dit liep echter iets anders dan verwacht. Een aantal fabrikanten verlaagde de prijs niet en een aantal andere wel, waardoor er bijbetalingen ontstonden. Omdat een aantal fabrikanten op het laatste moment alsnog besloot zijn prijzen aan te passen, ontstond er verwarring over de exacte status van de bijbetalingen. Zo kon het gebeuren dat op het moment van invoeren nog steeds niet duidelijk was welke producten nu wel of niet dienden te worden bijbetaald. De reacties van de betrokkenen willen we graag nog eens op een rij zetten, al is het alleen maar om er van te leren.

De patiënten
Horen of zien via de media het 'vreselijke nieuws'. Door de sterk gedramatiseerde berichtgeving wordt de indruk gewekt dat op vrijwel alle middelen een bijbetaling gaat gelden. Vanaf eind januari is er iedere dag op radio en televisie informatie over de bijbetalingen. Het is onduidelijk of de farmaceutische industrie een hand heeft in het opstoken van deze dramatiek. Voor hun informatie worden de patiënten verwezen naar een informatienummer dat op 1 februari de gehele dag onbereikbaar is. VWS haast zich met het uitbreiden van het aantal lijnen. Patiënten komen klagen in de apotheek dat ze er niet door komen en verwoorden dat ze geen echt advies krijgen. De mededeling dat er moet worden bijbetaald volstaat. Op de radio wordt volop geklaagd, met name over de onduidelijkheid van de berichtgeving. Presentatoren roepen 'live' om apothekers om te bellen om meer inzage te geven in de bijbetalingen. In de apotheek is de chaos compleet.

De minister
Alles onder controle (zegt ze), bijbetalingen vallen erg mee, de vragen ook. Heeft zelf nog een aantal mensen te woord gestaan. Voor alle bijbetalingsproducten zijn alternatieven beschikbaar. Stuurt een brief rond aan alle apothekers waarin zij verzoekt om medewerking. De apothekers hebben zich immers zo loyaal opgesteld bij de introductie van het GVS. Wat op zich vreemd overkomt van iemand die een dag tevoren via de media de apothekers weer in de hoek zet met haar 'strafkorting'. Over loyaliteit gesproken. Maar goed, in haar brief vermeldt zij verder dat de apothekers in het taxe-bestand exact kunnen nagaan of ergens dient te worden bijbetaald. Beste Els, we zijn direct gestart met het navlooien van de duizenden artikelen bevattende taxe, en ik kan u vertellen, het is nu half februari en we zijn nog steeds bezig. Voor artsen is een soortgelijke brief gemaakt met daarin vermeld een dertiental meest voorgeschreven geneesmiddelen. Voor de overige informatie wordt verwezen naar de apothekers.

De artsen
De maatregel valt ze rauw op het dak. Veel vragen van patiënten en weinig antwoorden. Artsen hebben spoedoverleg met de apotheek die zo goed en zo kwaad als het gaat de artsen informeert. De wetenschap dat de apotheek voor alternatieven benaderbaar is, brengt rust bij de artsen. Ze zijn eveneens gerustgesteld door de mededeling dat het hier waarschijnlijk om een tijdelijke situatie gaat. Immers de 'bijbetalingsfabrikanten' zullen er alles aan doen om deze omzetdrukker ongedaan te maken. Volgende maand zal de situatie weer geheel anders zijn.

De apothekers
In de apotheek worden enorm veel vragen gesteld. Apothekers storen zich aan de gebrekkige informatievoorziening en aan de slechte timing van de minister om een 'strafkorting' op te leggen. Dit heeft weliswaar niets met elkaar te maken, maar het ondergraaft wel het vertrouwen in de minister. In allerijl worden de artsen bijelkaar getrommeld en zo goed en zo kwaad als het gaat geïnformeerd. Voor patiënten worden informatiefolders gemaakt om de regeling toe te lichten. De formule-apotheken hebben ook hier weer voordeel. De 'apothekers-regelneven' functioneren weer eens op hun best, de patiënten met zorgvragen moeten maar even wachten. Er wordt ook gescholden, op de farmaceutische industrie, die er tot nu toe in alle bezuinigingen heel erg goed vanaf komt en ook nu weer overal tussendoor fietst. Zou er een geheim pact bestaan tussen de minister en de farmaceutische industrie (Beste Els...., u weet wel)?

De apothekersassistenten
Zij krijgen de meeste vragen voor de kiezen. Blijven er rustig onder. Maken zich vooral druk over het feit dat hun zorgtaak in het gedrang komt. Er zijn zelfs apotheekteams die de minister benaderen,....en antwoord krijgen.

De KNMP
Werkt zich het apezuur om maar vooral de lijsten zo actueel mogelijk te houden en de leden zo goed mogelijk te informeren. Zo spoedig mogelijk wordt de lijst op internet gepubliceerd. Had de minister dit niet moeten doen? Zonder deze ondersteuning waren de apothekers nergens geweest en nu nog bezig met het navlooien van de taxe, zoals de minister in haar brief verwoordde.

De industrie
De oorzaak van het probleem. Zelfs het laten zakken van de prijzen tot de limiet is teveel gevraagd. Weinig meewerkend. Sturen wel 'glamour schmink' rond, zodat je als apothekersassistent met een gouden glimlach depressieve mensen kunt vertellen dat ze de Efexor-XR^® moeten bijbetalen. Of verzinnen 'geld terug'-acties waardoor de patiënt niet hoeft bij te betalen maar waardoor de prijs wel hoog wordt gehouden. Bovendien levert dit weer een enorme administratie op bij de apotheken. Kan hier niet eens voor altijd paal en perk aan worden gesteld? Economische sancties of zoiets. Gewoon keihard andere middelen adviseren in het FTO is ons idee. Wie geen oor heeft voor de problemen van de patiënt, moet maar voelen, of zoiets?

Het is begin februari en het is druk in de apotheek, erg druk. We weten nu in ieder geval hoe dat komt.