Kans op ernstig letsel bij testosterongebruik neemt na start niet verder toe

Ilona Jakobs, apotheker in opleiding tot specialist
mei 2021

Waarom dit onderzoek? 
In Amerika wordt testosteron veelvuldig gebruikt in de sportwereld en op voorschrift van artsen. De lichamelijke voordelen die testosteron zou moeten opleveren zijn echter niet in klinische studies aangetoond. Ook verschilt de werkwijze bij het diagnosticeren en behandelen van een laag testosterongehalte. De meerwaarde van het gebruik is in een groot deel van de patiënten onduidelijk, terwijl het middel geassocieerd wordt met verhoogde risico’s op onder andere letsel en trombo-embolische gebeurtenissen. Bij personen wiens endogene testosteronspiegel hoog is, wordt dit geassocieerd met risicovol gedrag. Het is onbekend hoe groot deze risico’s zijn en of deze opwegen tegen de voordelen die het middel biedt.

Onderzoeksvraag
Is het gebruik van voorgeschreven testosteron geassocieerd met een toegenomen risico op ernstig letsel?

Hoe werd dit onderzoek uitgevoerd?
Patiënten werden geïncludeerd als ze volgens de Narcotic Monitoring System (NMS) database van Ontario tussen 1 oktober 2012 en 1 oktober 2017 een eerste voorschrift testosteron kregen en op dat moment 19 jaar of ouder waren. Mensen zonder een geldig zorgpasnummer van Ontario, of woonachtig buiten deze stad, werden geëxcludeerd. Het primaire eindpunt was het optreden van een traumatisch gebeurtenis waarbij een spoedbehandeling in het ziekenhuis nodig was. Het risico op letsel voor het starten met voorgeschreven testosteron (controle-interval à 5 jaar) werd vergeleken met het risico na starten (indexinterval à 1 jaar). Er zijn meerdere secundaire analyses uitgevoerd, waarbij de invloed van de oorzaak van het letsel en het optreden van bijwerkingen zijn bekeken.

Belangrijkste resultaten
In totaal voldeden 64.386 patiënten aan de selectiecriteria. De groep bestond voor 90% uit mannen, had een mediane leeftijd van 52 jaar en voor circa 40% uit personen met een bovengemiddeld inkomen. Als comorbiditeit kwamen geestesziekte (44%), diabetes (17%) en hypertensie (15%) het meeste voor. Het risico op letsel verschilde niet significant tussen het controle-interval en het indexinterval van de testosterongebruikers (relatieve risico [RR] 1,00; 95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 0,96-1,04; p=0,850). Van alle secundaire analyses is het risico op een trombo-embolische gebeurtenis het enige dat significant toenam (RR 1,48; 95%BI 1,25-1,74; p<0,001). Verder wordt er in de resultaten plotseling gesproken over een normpopulatie waar de gebruikerspopulatie mee vergeleken is. Deze normpopulatie bestaat uit alle patiënten die zijn opgenomen in het NMS. Het risico van deze groep werd gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht. Er werd een viermaal groter risico op letsel gevonden voor de testosterongebruikers (RR niet benoemd), zelfs al vóór deze groep met het middel gestart is.

Belangrijkste conclusie
Het gebruik van testosteron wordt geassocieerd met een verhoogd risico op letsel in vergelijking met niet-gebruikers. Het risico op ernstig letsel neemt voor gebruikers echter niet verder toe na starten.

Consequenties voor de praktijk 
Patiënten die testosteron gebruiken hebben een verhoogd risico op ernstig letsel in vergelijking met een populatie niet-gebruikers. Dit risico neemt niet verder toe in bepaalde subpopulaties en is niet gerelateerd aan de ontstaanswijze van het letsel. Ook verandert het risico niet met de tijd. Wel neemt het trombo-embolisch risico toe na het starten met testosteron. Om het vóórkomen van ernstig letsel te verminderen, wordt voorschrijvers aanbevolen (meer) informatie over de veiligheidsrisico’s van testosterongebruik te verstrekken.

Literatuur
Yarnell CJ, Thiruchelvam D, Redelmeier DA. Risks of Serious Injury with Testosterone Treatment. Am J Med 2021;134(1):84-94.e6.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2021