Plantaardig QVLP-influenzavaccin goed alternatief

Xiang Zheng, apotheker in opleiding tot specialist
mei 2021

Waarom dit onderzoek?
Seizoensgriep blijft een bedreiging voor de volksgezondheid, ondanks de bestaande influenzavaccins. Nieuwe ontwikkelingen zijn nodig om de productiecapaciteit van vaccins te verbeteren, het productieproces te versnellen en random mutaties, die de immunogeniciteit en werkzaamheid kunnen beïnvloeden, te beperken. Vooral tijdens deze coronapandemie is een snelle en betrouwbare vaccinproductie van groot belang. Een nieuwe technologie om vaccins te bereiden, is door gebruik te maken van quadrivalent virusachtige deeltjes (QVLP) afkomstig van planten. Voordelen van deze techniek zijn de snelheid en de betrouwbaarheid. Eerdere studies lieten zien dat het QVLP-influenzavaccin goed werd getolereerd.

Onderzoeksvraag
Wat is het effect van het QVLP-vaccin op de preventie van respiratoire en griepachtige ziekten veroorzaakt door het influenzavirus?

Hoe werd dit onderzocht?
Er werden twee gerandomiseerde onderzoeken uitgevoerd: het 18-64- en het 65-plus-onderzoek. Het 18-64-onderzoek betrof 10.160 volwassenen tot en met 64 jaar. Deelnemers hadden een goede gezondheid met een body mass index (BMI) <40 kg/m2. Zij kregen het QVLP-vaccin of placebo. Bij het 65-plus-onderzoek waren 12.794 mensen van 65 jaar en ouder betrokken. Inclusiecriteria waren een BMI van maximaal 35 kg/m2, niet wonende in een revalidatiecentrum of verzorgingshuis en geen acute of progressieve aandoeningen. Zij kregen het QVLP-vaccin of een quadrivalent geïnactiveerd vaccin (QIV). Primaire eindpunten waren absolute vaccinwerkzaamheid voor de preventie van respiratoire ziekte (het 18-64-onderzoek) en relatieve vaccinwerkzaamheid voor de preventie van griepachtige ziekte (het 65-plus-onderzoek).

Belangrijkste resultaten
Het 18-64-onderzoek liet een absolute vaccinwerkzaamheid zien van 35,1% (95%BI 17,9-48,7) voor de preventie van respiratoire ziekte veroorzaakt door het influenzavirus en 34,3% (95%BI 15,5-48,9) voor griepachtige ziekte. Dit voldeed niet aan het succescriterium van het onderzoek (70% absolute vaccinwerkzaamheid), maar een aanzienlijke bescherming tegen deze ziekten werd wel bereikt. Het 65-plus-onderzoek liet een relatieve vaccinwerkzaamheid zien van 8,8% (95%BI -16,7 tot 28,7) voor de preventie van griepachtige ziekte en 10,9% (95%BI -10,8 tot 28,4) voor respiratoire ziekte. Hiermee voldeed het vaccin aan het non-inferioriteitscriterium.

Belangrijkste conclusies
Het plantaardige QVLP-vaccin is non-inferieur ten opzichte van bestaande griepvaccins en kan een aanzienlijke bescherming bieden bij volwassenen tegen respiratoire en griepachtige ziekten veroorzaakt door het influenzavirus, vooral bij ouderen.

Consequenties voor de praktijk
De plantaardige technologie is een waardevolle toevoeging in de tijd van een pandemie. Hiermee kan men een vaccin produceren binnen zes tot acht weken na identificatie van een opkomende virusstam. De snelheid en opschaalcapaciteit van deze techniek maken het mogelijk om een grote hoeveelheid stamgerichte vaccins te produceren binnen een korte periode. Een beperking van het 18-64-onderzoek is het ontbreken van een derde groep met een bestaand vaccin. Het nieuwe vaccin kan niet vergeleken worden met bestaande vaccins in deze leeftijdsgroep met hetzelfde griepseizoen als basis. In het 65-plus-onderzoek is niet vergeleken met een vaccin speciaal bedoeld voor ouderen (hogere dosis of betere immuunrespons). Het resultaat kan hierdoor beter uitvallen dan bij het gebruik van een geschikter vergelijkingsvaccin voor deze leeftijdsgroep.

Literatuur
Ward BJ, Makarkov A, Séguin A et al. Efficacy, immunogenicity, and safety of a plant-derived, quadrivalent, virus-like particle influenza vaccine in adults (18-64 years) and older adults (≥65 years): two multicentre, randomised phase 3 trials. Lancet 2020;396(10261):1491-1503.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2021