Geïndividualiseerde distributievorm verbetert de tijd binnen de therapeutische range bij vitamine K- antagonisten

Elles Janssen en Anneke Hemrica, apothekers in opleiding tot specialist
juni 2020

Waarom dit onderzoek? 
Ondanks de aanwezigheid van de trombosedienst in Nederland, is de tijd binnen de therapeutische range van vitamine K-antagonisten (VKA) bij 20% van de patiënten <65%. Hierbij is de werkzaamheid en de veiligheid van deze middelen verminderd. Een oorzaak hiervan kan verminderde therapietrouw zijn. Vaak gaat het om ouderen die meerdere geneesmiddelen gebruiken en bij wie het innameschema voor de VKA ingewikkeld is. Een geïndividualiseerde distributievorm (GDV) kan dan een uitkomst bieden, maar vanwege het wisselende doseerschema worden de VKA vaak hier niet in opgenomen. Het is nog niet bekend welk effect het verstrekken van de VKA in de GDV heeft op de therapeutische range.

Onderzoeksvraag 
Wat is het effect van het verstrekken van vitamine K-antagonisten in een geïndividualiseerde distributievorm op de therapeutische range?

Hoe werd dit onderzocht? 
Er werden 179 Nederlandse patiënten ≥65 jaar met een chronische indicatie voor VKA en een therapeutische range <65% in de afgelopen zes maanden gerandomiseerd in twee groepen. Het betrof patiënten die meer dan vijf geneesmiddelen gebruikten en langer dan negen maanden een VKA gebruikten. Patiënten die de VKA al in een GDV ontvingen, of bij wie de thuiszorg de medicatie verzorgt, werden uitgesloten. De patiënten in de interventiegroep kregen alle medicatie, inclusief de VKA, in een medicijnrol. De controlegroep moest zelfstandig het doseerschema volgen, de andere medicatie mocht eventueel wel in een medicijnrol worden verstrekt.

Belangrijkste resultaten 
De therapeutische range verbeterde in beide groepen patiënten. Deze was in de controlegroep bij aanvang van de studie gemiddeld 55,9% en na zes maanden 72,5 ± 20,1%. In de interventiegroep was de therapeutische range bij aanvang 60,8% en na zes maanden 79,2 ± 18,0%. In de interventiegroep steeg de therapeutische range met 5,6% (95%BI 0,1; 11,1) meer ten opzichte van de controlegroep.

Belangrijkste conclusies 
Het onderzoek laat zien dat bij patiënten met een lage therapeutische range (<65%) de antistollingstherapie verbeterd kan worden door de vitamine K-antagonisten te verstrekken in een geïndividualiseerde distributievorm.

Consequenties voor de praktijk 
Het onderzoek laat zien dat bij een specifieke patiëntengroep de therapeutische range – en daarmee de kwaliteit van de antistollingstherapie – verbetert als de VKA wordt verstrekt in een GDV. Het gaat hierbij om oudere patiënten met polyfarmacie die een lage therapeutische range hebben. Het is niet bekend wat het effect is van het verstrekken van de VKA in de medicijnrol op de antistollingstherapie bij andere populaties. Omdat het verstrekken van een VKA in een GDV veel tijd en geld kost, dient dit niet bij iedereen op deze manier toegepast te worden, maar moeten patiënten worden geselecteerd bij wie een verhoging van de therapeutische range te verwachten is. Patiënten bij wie het opnemen van de VKA in de GDV moet worden overwogen, hebben een lage therapeutische range, waarbij een biologische oorzaak is uitgesloten.

Literatuur
Mertens B, Kwint HF et al. Effect of multidose drug dispensing on the time in therapeutic range in patients using vitamin-K antagonists: A randomized controlled trial. J Thromb Haemost 2019;18(38) DOI: 10.1111/jth.14625

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2020