NSAID’s bij artrose effectiever en veiliger dan opioïden

Babette Verdiesen en Lotte Westbroek, apothekers in opleiding tot specialist
januari 2022

Waarom dit onderzoek?
Eerdere systematische reviews laten zien dat zowel NSAID's als opioïden effectief zijn in de behandeling van pijn bij artrose. Er werd in deze studies echter nooit onderscheid gemaakt tussen de verschillende doseringen en geneesmiddelgroepen. Daarnaast is het verschil in effectiviteit en veiligheid tussen de geneesmiddelgroepen niet eerder zo uiteengezet bij deze indicatie.

Onderzoeksvraag
Wat is de veiligste en meest effectieve behandeling voor pijn en functionele beperkingen door heup- of knieartrose?

Hoe werd dit onderzocht? 
Er werd een systematische review en een netwerk-meta-analyse uitgevoerd van 192 gerandomiseerde trials met in totaal 102.829 patiënten met artrose. Deze patiënten werden behandeld met NSAID’s, opioïden, paracetamol of placebo. De primaire uitkomstmaat was pijn, uitgedrukt op een pijnschaal. De belangrijkste veiligheidsuitkomsten waren studie-uitval door bijwerkingen.

Belangrijkste resultaten en conclusies
Van negentig verschillende geneesmiddelen en doseringen lieten vijf orale middelen, waaronder diclofenac 150 mg/dag en etoricoxib 60 en 90 mg/dag, ≥99% kans op minimale klinisch relevante vermindering van pijn zien. Bij topische diclofenac (70-81 en 140-160 mg/dag) was deze kans ≥92,3%. Dit percentage lag bij opioïden slechts op ≤53,0%. Het risico op studie-uitval door bijwerkingen was 29,8% bij orale NSAID’s, 0% bij topische NSAID’s en 89,5% bij opioïden. Door de verhouding tussen de effectiviteit en veiligheid zouden de topische NSAID’s een goede eerste keus zijn in de behandeling van knieartrose. Daarbij zijn orale NSAID’s (zoals etoricoxib en diclofenac) vaak niet ideaal voor patiënten met co-morbiditeiten en niet geschikt voor langdurige behandeling door de verhoogde kans op bijwerkingen. Opioïden hebben geen voorkeur in de behandeling door het hoge risico op bijwerkingen.

Consequenties voor de praktijk
De meta-analyse geeft een mooi overzicht wat betreft de effectiviteit en veiligheid van verschillende behandelingsmogelijkheden van artrose. In de praktijk zouden opiaten een zeer beperkte plaats moeten hebben in de behandeling van heup- en knieartrose. Er zou gekozen moeten worden voor een ‘zo nodig’ behandeling met NSAID’s. Daarnaast zou bij knieartrose topische behandeling voorkeur moeten hebben.

Literatuur
Da Costa BR, Pereira TV, Saadat P, Rudnicki M, Iskander SM, Bodmer NS et al. Effectiveness and safety of non-steroidal anti-inflammatory drugs and opioid treatment for knee and hip osteoarthritis network meta-analysis. Br Med J 2021;375:n2321.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2022