Geen aanwijzingen voor verhoogd risico terugkeer tumor bij TNF-remmers en rituximab

Jo Tse en Roelof Oosterhof, apothekers in opleiding tot specialist

maart 2017

Waarom dit onderzoek?
Data uit meerdere studies hebben gesuggereerd dat het risico op bepaalde typen tumoren is verhoogd bij patiënten met reumatoïde artritis (RA). Theoretisch verhogen TNF-remmers de kans op de ontwikkeling van tumoren en kunnen de groei van een bestaande tumor stimuleren. Een tweetal Europese studies toonden geen significant verschil op tumorincidentie bij reumapatiënten die respectievelijk werden behandeld met TNF-remmers of synthetische DMARDS (sDMARDS) bijvoorbeeld methotrexaat. Echter, deze studies waren van klein formaat en van korte duur.

Onderzoeksvraag
Leidt het gebruik van TNF-remmers en rituximab bij RA-patiënten met een tumor in de voorgeschiedenis tot een verhoogde kans op terugkeer van de tumor?

Hoe werd dit onderzocht?
In een prospectieve, observationele cohortstudie in het Verenigd Koninkrijk werden RA-patiënten, die voor het eerst een TNF-remmer of rituximab kregen, geïncludeerd voor de studie. De controlegroep werd niet met biologicals behandeld. De analyse werd alleen uitgevoerd bij RA-patiënten met tumor in de voorgeschiedenis. Follow-up werd om de zes maanden uitgevoerd gedurende drie jaar.

Belangrijkste resultaten
In totaal werden 425 patiënten geïncludeerd voor de analyse. De totale follow-up duur voor de drie groepen was respectievelijk 1591, 81 en 855 patiëntjaren voor de groepen met TNF-remmers, rituximab en sDMARD. Van de 425 geïncludeerde patiënten ontwikkelden er 101 een nieuwe tumor. Dit resulteerde in 33,3/1000 patiëntjaren voor TNF-remmers (n=243), 24,7/1000 patiëntjaren voor rituximab (n=23) en 53,8/1000 patiëntjaren voor sDMARD (n=159). De voor leeftijd, geslacht en rookstatus gecorrigeerde hazard ratio was 0,56 (95% BI 0,36-0,88) voor de TNF-remmers en 0,44 (95% BI 0,11-1,82) voor rituximab vergeleken met sDMARD. Van de patiënten met sDMARD kreeg 12% een terugkerende tumor in vergelijken met 5% bij TNF-remmers en 4% van de rituximabgebruikers.

Belangrijkste conclusies
Er is aangetoond dat na een gemiddelde follow-up van vijf jaar RA-patiënten met een tumor in de voorgeschiedenis, die behandeld worden met TNF-remmers of rituximab, geen verhoogd risico hebben op de terugkeer van of ontwikkeling van een nieuwe tumor; dit in vergelijking met patiënten die worden behandeld met een sDMARD.

Consequenties voor de praktijk
Het blijft onbekend of biologicals veilig gebruikt kunnen worden bij patiënten met tumoren in de voorgeschiedenis. Het aantal patiënten in dit onderzoek was te klein om het risico op tumoren goed te analyseren. Een ander verschil in de baseline is dat patiënten in de rituximabgroep veel recenter een tumor hadden dan patiënten in de groepen met TNF-remmers en sDMARDS.

Literatuur
Silva-Fernandez L et al. The incidence of cancer in patients with rheumatoid arthritis and a prior malignancy who receive TNF inhibitors or rituximab: Results from the British Society for Rheumatology Biologics Register-Rheumatoid Arthritis. Rheumatology 2016;55:2033-2039.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2017